Amaç: İnsülin glukoz, lipid ve protein metabolizmasında görev alan ve pankreastan salgılanan bir hormondur. İnsülin sentez ve sekresyonunda azalma ya da periferik dokularda insüline yanıtsızlık durumunda başta insülin direnci (İD) ve diyabetes mellitus olmak üzere birçok kronik hastalıklar ortaya çıkar. Demir ve çinko insan vücudunda en çok bulunan 2 eser elementtir. Bu çalışmada İD olan hastalarda serum çinko ve demir düzeylerinin araştırılması amaçlandı.

Gereç ve Yöntem: Çalışma Özel Gaziantep Emek Hastanesi Dahiliye polikliniğine başvuran hastaların dosyalarının retrospektif olarak incelenmesi ile yapılmıştır. İD olan 77 hasta (43 kadın, 34 erkek) ve 49 sağlıklı olgu (27 kadın, 22 erkek), biyokimyasal verileri olan toplam 126 olgu çalışmaya dahil edildi.

Bulgular: İD olan grupta serum demir düzeyi 77 (63.2-86) μg/dL, kontrol grubunda 89 (78.7-96.2) μg/dL olarak tespit edildi (p<0.05). Her iki grubun çinko değerleri karşılaştırıldığında ise İD grubunda 75 (73-78) μg/dL, kontrol grubunda 96 (93-104) μg/dL olarak saptandı (p<0.001).

Sonuç: İD olan hastalarda yağ dokunun artmış olması, sistemik düşük dereceli inflamasyon ve duodenumdan demir emilimini azalması nedeniyle demir düzeyleri düşer. İnsülin aynı zamanda hepatositlere demir alımını hızlandırarak serum demir düzeylerini düşürür. Diyabet ve İD olan hastalarda üriner çinko atılımı artar ve total çinko seviyesi düşer. Çinko insülinin pankreasta depolanmasında ve aktivitesinde görevli bir elementtir. İnsan vücudunda biyokimyasal reaksiyonlarda önemli rolleri olan insülin, çinko ve demir arasında kompleks bir ilişki vardır. Sonuç olarak karmaşık ilişkinin araştırıldığı bu çalışmada İD olan hastalarda hem çinko hem de demir düzeyleri düşük olarak bulundu.