Literatürde 2P:4P oranı ile VKİ arasında ilişkiyi araştıran dar kapsamlı planlanmış ve yayınlanmış çalışmalar bulunmaktadır
6,13,20. Bu çalışmada ise ilk defa VKİ sınıflandırması yapılarak her sınıfta 2P:4P oranı ile cinsiyetler arası farklar ortaya konularak yapıldı. Bu çalışmada VKİ değerleri normal kilolu olan (VKİ=18.5 – 24.9) kadın ve erkeklerde 2P:4P oranları da (kadınlarda yüksek, erkeklerde düşük) normal ve sağlıklı kişi değerleri
2-5 ile uyumlu idi. Öte yandan ise VKİ değeri düştüğünde 2P:4P oranı erkeklerde artarken, kadınlarda ise azalmaktaydı. Benzer şekilde VKİ değeri artıkça erkeklerde 2P:4P oranı artmakta, kadınlarda ise azalmaktaydı. Ancak VKİ’nin artmasına bağlı olarak tespit edilen artışlar (erkeklerde) ve azalışlar (kadınlarda) istatistiksel olarak anlamlı değildi.
Ertuğrul ve Otağ 19, VKİ değeri normal kilolu olan kadınlarda ve erkeklerde (VKİ: kadınlarda 23.80, erkeklerde 22.73) yaptıkları bir çalışmada, 2P:4P oranının kadınlarda yüksek, erkeklerde ise bu oranın düşük olduğunu bildirmişlerdir. Çalışmanın normal kilolu kategoride yer alan her iki cinsin 2P:4P değerleri değerlendirildiğinde, bu çalışma sonuçları ile mevcut çalışmamız paralellik göstermektedir. Ancak Ertuğrul ve Otağ 19 yaptıkları çalışmada sadece normal kilolu bireylerin 2P:4P oranı arasında ilişkiyi araştırdıklarından obezite ile ilgili veri sunamamışlardır. Oysaki mevcut çalışmamızda VKI değerlerini 6 temel sınıfa ayırarak 2P:4P oranı ve VKI değerleri arasında ilişkinin varlığı yukarıda belirttiğimiz gibi net bir şekilde ortaya konulmuştur.
Quinton ve ark. 20 kadınlarda yeme bozukluğu ile 2P:4P oranı arasındaki ilişkiyi araştırdıkları bir çalışmada, yeme bozukluğu olan VKİ zayıf kategoride olan kadınlarda 2P:4P oranının düşük olduğunu, VKİ normal kilolu kategoride olan kontrol grubunda ise 2P:4P oranının yüksek olduğunu bildirmişlerdir. Bu çalışmada VKİ zayıf kategoride olan kadınlarda 2P:4P oranı düşük, VKİ normal kilolu kategoride olan kadınlarda ise 2P:4P oranının yüksek olduğu bulundu. Dolayısı ile Quinton ve ark. 20’nın bu sonucu, bu çalışmanın VKİ zayıf ve kilolu gruplardaki kadınların bulgularını desteklemektedir. Ayrıca Quinton ve ark. 20 kadınlarda düşük ağırlık düşük 2P:4P ile, yüksek ağırlık ise yüksek 2P:4P ile ilişkilendirmişlerdir. Ancak bu yorum hem bu çalışmanın hem de yapılan çalışmanın 6 sonucu ile kısmen uyumsuzdur. Quinton ve ark. 18’nın örnekleminin küçük olması, gruplarının sadece VKİ zayıf kategoride olan kadınlar ile VKİ normal kilolu kategoride olan kadınların bulunduğu iki gruptan oluşması, VKİ kilolu ve obez kategorilerinde olan gruplarının bulunmamasına rağmen bu yorumu yapmalarının güçlü destekten yoksun olduğunu düşünmekteyiz.
Özkan ve ark. 6’nın ikinci ve dördüncü parmak oranının tip 2 diabetes mellitus ile ilişkisini araştırdıkları çalışmalarında, diyabet hastası kadınların 2P:4P değerlerinin normalden küçük olduğunu, diyabet hastası erkeklerin ise 2P:4P değerlerinin normalden büyük olduğunu bildirmişlerdir. Bunun yanında kadın hastaların VKİ değerlerinin obez sınıf I kategorisinde olduğunu, erkek hastaların ise kilolu kategorisinde yer aldığını rapor etmişlerdir. Çalışma VKİ obez sınıf I olan kadınların ve VKİ kilolu kategoride olan erkeklerin verileri baz alınarak değerlendirildiğinde, bu sonuç çalışmanın bulguları ile uyumludur. Ancak Özkan ve arkadaşları 6 da grupları vücut kitle indekslerine göre sınıflandırmamış olduklarından 2P:4P oranı ve obezite arasında ilişkinin net bir şekilde ortaya koymaları olanaksızdır. Bu yüzden de VKİ sınıflandırması yapılmadan; 2P:4P oranı ve obezite arasında ilişkinin varlığından söz eden çalışmaları farklı bir kategoride değerlendirmek gerekir.
Yine Oyeyemi ve ark. 13 yaptıkları çalışmada kilolu ve obez kategorisinde (VKİ>25) bulunan erkeklerde 2P:4P oranı yüksek, normal kilolu kategorisinde olan erkeklerde ise bu oranın düşük olduğunu bildirmişlerdir. Bu sonuç çalışmanın kilolu ve obez olan erkeklerin 2P:4P oranı bulguları ile normal kilolu grupta olan erkeklerin 2P:4P oranı bulgularını desteklemektedir. Ancak Oyeyemi ve ark. 13 normal kilolu kategorisinde olan kadınlarda 2P:4P oranının düşük, kilolu ve obez kategorisinde (VKİ>25) olan kadınlarda ise yüksek bulduklarını bildirmişlerdir. Kadınlardaki bu sonuç yapılan pek çok çalışma ile uyuşmamaktadır.
Parmak uzunluğu oranı, prenatal hormon etkisinin yanında, HOX gen familyası, AR ve LIN28B genindeki bir varyant gibi birçok genetik koşuldan da etkilenebilir 21-23. Prenatal hormonlar ve yukarıda bahsedilen genler akciğer kanseri, kolon kanseri gibi çeşitli hastalıkların gelişmesinde rol oynadığı bilinmektedir 24-26. Oyeyemi ve ark. 13 Nijerya’da yaptığı çalışmada yukarıda bahsi geçen hastalıklar gibi herhangi bir dışlama kriteri bildirmemişlerdir. Ayrıca yukarıda bahsedilen genlerin ekspresyonlarına da bakmamışlardır. Bu sebeple çalışmaya dahil edilen kadınların 2P:4P oranları genetik veya hormonal faktörlerin etkisi ile farklı (literatürde bildirilenlerin tam tersi) çıkmış olabileceği kanaatindeyiz.
Sonuç olarak çalışmada ilk kez VKİ sınıflandırması yapılarak her kategoride 2P:4P oranı ile cinsiyetler arası farklar gösterildi. 2P:4P oranının VKİ değerleri normal kilolu kategoride olan erkeklerde düşük, kadınlarda ise yüksek olduğu, diğer kategorilerde ise bunun tam tersi olduğu görüldü. Ayrıca VKİ> 25 olan kadınlarda VKİ artıkça 2P:4P oranı azalırken, erkeklerde bu oranın arttığı tespit edildi. Bu konuda fazla çalışma bulunmamaktadır. Dolayısı ile ileride yapılacak ayrıntılı çalışmalar sonucunda elde edilecek veriler, doğumdan itibaren obezite riskinin belirlenmesini sağlayacak ve risk grubundaki insanlarda obeziteden korunmaya yönelik yaşam şekilleri oluşturma arayışına zemin hazırlayacaktır.
Teşekkür
Çalışmaya katılan tüm katılımcılarımıza şükranlarımızı bir borç biliriz. Ayrıca çalışmaların istatistiğinin yapımında yardım eden Doç. Dr. İbrahim ŞAHİN’e, kritik bir gözle okuyan Prof.Dr. Süleyman AYDIN’a teşekkür etmekten memnuniyet duyarız.