[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]
Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi
2004, Cilt 18, Sayı 3, Sayfa(lar) 139-146
[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Editöre E-Posta ]
TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN KOPYA ÇEKMEYE İLİŞKİN TUTUM VE GÖRÜŞLERİ
Çetin SEMERCİ
Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Elazığ – TÜRKİYE
Anahtar Kelimeler: Tıp Fakültesi, kopya çekme, tutum, sınav.
Özet
Kopya çekme, eğitim sistemlerinde ciddi bir problemdir. Kopya çekme, sık sık görüldüğünden dolayı dikkate alınması gereken önemli bir problem olup öğrenme ve değerlendirme süreçlerini engellemektedir. Araştırmanın amacı, “Tıp Fakültesi öğrencilerinin kopya çekmeye ilişkin tutum ve görüşlerini” belirlemektir. Araştırmada, survey yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evreni, Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi beşinci ve altıncı sınıftaki 147 öğrencidir. Araştırmanın örneklemi ise, bu öğrenciler içinden seçilen 73 öğrencidir. Bulgularda, Tıp Fakültesi öğrencilerinin kopya çektiği görülmektedir.
  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Giriş
    Günümüzde kopya çekme olayı, ilköğretimden üniversiteye kadar uzanan bir eğitim-öğretim problemi haline gelmiştir.

    Problem

    Bilim ve teknoloji geliştikçe, gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan tüm ülkelere kadar kopya çekme olayının arttığı görülmektedir 1. Kopya çekme günümüzde artık bir akademik sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.

    Kopya çekmek veya yapmak, sınavlarda soruları cevaplamak için gizlice bir kaynağa bakmak veya bir kimseye gizlice yardım etmektir 2. Benzer bir anlamda, sınavda veya akademik ödevlerde, kullanım için izin alınmamış kaynakların kullanılması, sınavı veya ödevi başka birisine yaptırma olarak da tanımlanabilir 3.

    Türkiye’de kopya çekme ile ilgili, bugüne kadar yapılan araştırmalar çok fazla değildir. Selçuk 4, Külahçı 5, Yeşilyaprak ve Öztürk 6, Dirik 7, Yıldırım 8, Oksal ve Bilgin 9, Tan 3 ve Akdağ ve Güneş 10’in araştırmalarına ulaşılabilmiştir. Bu araştırmalarda kopya çekme sebepleri arasında ezbere ve soyut anlayışa göre eğitim yapılması, olumsuz öğretmen tutumları, çalışma alışkanlıklarının kazandırılamaması, kişilik bozuklukları, kopyanın alışkanlık hale getirilmiş olması, sınıfların kalabalık olması, uygulamaların yetersiz olması, zayıf alma korkusu, küçük hatalardan puan kırılması gibi durumlar gösterilmiştir.

    Kopya çekmenin sebep olduğu birçok zarar bulunmaktadır 5:

    1. Kopya çekmek, yapılan sınavların-ölçmelerin geçerliğini düşürdüğü için uygulanan programın hedeflerine ne ölçüde ulaşıldığını ve eksikliklerin belirlenmesini zorlaştırmaktadır.

    2. Öğrenci için de öğrenmeyi engelleyen bir durumdur. Bazı insanlar, öğrencilerin kopya çekerken de öğrendiklerini savunmaktadırlar. Bunun ne derece gerçek olduğu tartışılabilir.

    Ancak, etik açıdan olaya bakıldığında, getireceği yarardan daha fazlasını götürecektir. Bu nedenle, elde edilecek görünürdeki sözde başarının gerçekte başkalarının hakkını yemek olduğu konusunda öğrencilerle birlikte öğreticilerin de bilinçlendirilmesi gerekmektedir.

    3. Kopyanın neden olabileceği suçluluk duygusu, öğrencilerin ruh sağlığını tehdit edici olabilmektedir.

    Bu belirtilen zararlara eklemeler yapılabilir. Örneğin, kopya ile yeterli bilişsel davranışların kazanılamadığı ve az bilgili öğrencilerin üst sınıflara geçtikçe “kartopu etkisi” ne maruz kaldığı görülmektedir. Bir başka deyişle, eksik bilgiler çığ gibi büyümektedir. Eksik bilgili yetişen insanlardan analiz, sentez düzeyinde bilgi üretmeleri, ülke problemlerine çözüm üretmelerinin zor olduğu söylenebilir.

    Yabancı ülkelerde de kopya çekildiğine dair bir çok araştırma sorucu vardır. Kuehn, Stanwyck and Holland 11, Aiken 12, Daniel, Blount, Ferrell 13, Blinn 14, Moring 15 ve Lupton, Chapman ve Weiss 16’in araştırmalarına ulaşılabilmiştir. Bu araştırmalarda gelişmiş ülkelerde de yaygın bir şekilde kopya çekildiği, özellikle ev ödevleri ve projelerde daha çok kopya çekildiği belirtilmektedir. Bu araştırmalarda, kopya çekmenin sebepleri arasında, öğretmenlerin olumsuz tutumları, sınavların ezbere dönük olması, dersi anlayamama, ailenin psikolojik baskısı, yeterli çalışmama ve benzerleri gösterilebilir. Kopya çekmenin sebeplerine bakıldığında, Türkiye’de yapılan araştırmalar ile yabancı ülkelerde yapılan araştırma sonuçları benzerlik göstermektedir.

    Görüldüğü gibi kopya çekme, her ülkenin eğitim sisteminin bir sorunu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın amacı, “Tıp Fakültesi öğrencilerinin kopya çekmeye ilişkin tutum ve görüşlerini” belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda şu sorulara yer verilmiştir:

    1. Tıp Fakültesi beşinci ve altıncı sınıf öğrencilerinin kopya çekmeye ilişkin tutumları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?

    Araştırmada kullanılan ölçekteki 67 maddenin ortalama, standart sapma ve derecelemedeki yerleri aşağıda verilmiştir.

    Tıp Fakültesi öğrencilerinin kopya çekme nedenleri nelerdir?

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Materyal ve Metot
    Araştırmada, survey yöntemi kullanılmıştır. Yararlanılan tutum ölçeğinin KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) değeri 0.87, Bartlett testi 16059.3 ve Cronbach alpha 0.96 bulunmuştur 17. Geliştirilen ölçekte, 37’si olumlu ve 30’u olumsuz olmak üzere toplam 67 madde yer almıştır. Araştırmada, ölçek derecelemesi şu şekilde yapılmıştır: “Hiç katılmıyorum: 1”, “Çoğunlukla katılmıyorum: 2”, “Kısmen katılıyorum: 3”, “Çoğunlukla katılıyorum: 4” ve “Tamamen katılıyorum: 5”tir. Ölçekte belirlenen olumsuz cümlelerin cevapları “Tamamen katılıyorum: 1” den “Hiç katılmıyorum: 5” e doğru ters yönde yeniden (recode) kodlanmıştır. Ayrıca, uzman görüşüne dayalı olarak hazırlanan 14 seçmeli ve bir açık uçlu sorudan oluşan bir anketten yararlanılmıştır. Bu anket Külahçı’nın 5 kullandığı anket sorularının aynısıdır.

    Evren ve Örneklem
    Araştırmanın evreni, Fırat Üniversitesi’ne bağlı Tıp Fakültesi beşinci (77 öğrenci) ve altıncı sınıf (70 öğrenci) öğrencileridir. Araştırmanın örneklemi olarak, ilgili fakültenin beşinci sınıftan 33 ve altıncı sınıftan 40 öğrenci alınmıştır.

    Araştırmanın Sınırlılığı
    Araştırma, Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi beşinci ve altıncı sınıf öğrencileriyle ve 2003 yılı Ocak ayı ile sınırlıdır.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Bulgular
    Aşağıda, araştırmaya ilişkin bulgu ve yorumlara yer verilmiştir.

    Tutumlara İlişkin Bulgu ve Yorumlar
    Araştırma kapsamında ele alınan Tıp Fakültesi beşinci ve altıncı sınıf öğrencilerinin kopya çekmeye ilişkin tutumları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (Tablo 1). Öğrenciler genel olarak tutum cümlelerine kısmen katılmışlardır.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 1: Tutumlardaki Farklılık

    Tablo 2’de dereceleme yorumları şu ölçülere göre yapılabilir: “Hiç katılmıyorum: 1.00-1.80”, “Çoğunlukla katılmıyorum: 1.81-2.60”, “Kısmen katılıyorum: 2.61-3.40”, “Çoğunlukla katılıyorum: 3.41-4.20” ve “Tamamen katılıyorum: 4.21-5.00”dir. Tabloda 5 ölçüsü bulunmamaktadır. 1 ve 2 toplam 33 adet, 3 ve 4 toplam 34 adet ölçü bulunmuştur. Araştırmada, kopya çekme ölçeğiyle elde edilen bulgulardan bazıları şunlardır: “Kopya çekebilmenin övünülecek bir davranış olmadığı ( =1.62)”, “Kopya çekmenin kısmen haram ( =2.87) ve günah ( =2.80) olduğu”, “Kendine güvensiz kişilerin kopya çektiği ( =3.45)”, “Kopya çekmenin kısmen sahtekarlık olduğu ( =2.77)”, “Kopyanın çoğunlukla vicdanla ilişkisi olmadığı, eğitim sisteminin buna zorladığı ( =3.85)”, “Kopya çeken öğrencinin dürüst olabileceği ( =1.89)”, ve “Tıp Fakültesi öğrencilerinin kopya çektiklerinde, kısmen de olsa içlerinde bir rahatsızlık duydukları ( =3.30)”, söylenebilir.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 2: Kopya Çekmeye İlişkin Tutumlar

    Kopya Çekmenin Nedenlerine İlişkin Bulgu ve Yorumlar
    Öğrenci ile ilgili olarak kopya çekmeyi etkileyen en önemli faktör “bireyin kendini gerçekleştirmekten çok nota önem verilmesidir (%52.1) (Tablo 3).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 3: Öğrenci Açısından Kopya Çekmeyi Etkileyen Faktörler

    Tablo 4’te beşinci sınıf ve altıncı sınıf öğrencileri, hem ara sınavlarda hem de final sınavlarında (%45.2) kopya çekildiğini vurgulamış olup bu düşüncelerle ilgili aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 4: En Çok Hangi Sınavlarda Kopya Çekildiğine İlişkin Düşünceler

    Diğer taraftan bir başka soruda, sınav türlerine bakıldığında çoktan seçmeli sınavlarda (%72.6) daha çok kopya çekildiği söylenebilir (Tablo 5).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 5: Sınav Türlerine Göre kopya Çekme

    Tablo 6’da, kopya çekerken “Yakınındaki ile konuşulduğu (%41.1) ve “Başkalarının kağıdına bakıldığı (%38.4) görülmektedir.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 6: Kopya Çekmede En Çok Başvurulan Yola İlişkin Düşünceler

    Tablo 7’de “Ezberi teşvik eden öğretim yöntemleri yerine öğrenmeyi sağlayan yöntemlerin kullanılmasının (%74.0)” kopyayı daha çok önleyeceği vurgulanmaktadır.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 7: Kopyayı Önleme Yolları

    Tablo 8’de “Görevlilerin titiz davranması (%47.9)” sınav yapma ile ilgili kopyayı daha çok önleyeceği vurgulanmaktadır.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 8: Sınav Yapma İle İlgili Kopyayı Önleme Yolları

    Tablo 9’da, “Kopya çekerken yakalanan öğrenci o sınavdan bütünlemeye kalmalıdır (%60.3)” görüşü daha yoğunluktadır.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 9: Kopya Çekerken Yakalanan Öğrenciye Verilecek Cezalar

    Tablo 10’da, öğrencilerin kendilerini derslerde “orta düzeyde başarılı (%68.5)” görmektedirler.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 10: Öğrencilerin Derslerdeki Başarılarına İlişkin Algıları

    Beşinci sınıftaki öğrenciler “sınıf arkadaşlarının yarısının kopya çektiğini (%50.0) vurgularken, altıncı sınıf öğrenciler “sınıftaki arkadaşlarının hemen herkesin kopya çektiğini (%47.3)” belirtmişlerdir(Tablo 11). Beşinci sınıf ve altıncı sınıf öğrencilerinin bu konuda istatistiksel olarak aralarında anlamlı bir farklılık görülmektedir.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 11: Öğrencilerin Sınıf Arkadaşlarının Kopya Çekmeye İlişkin Düşünceleri

    Tablo 12’de öğrencilerinin nadiren de olsa kopya çektiklerini belirtmeleri (%57.5) ilgi çekici bir sonuçtur.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 12: Öğrencilerin Kendilerinin Kopya Çekmeye İlişkin Düşünceleri

    Beşinci sınıf öğrencilerinin kopya çekme sebebi “Zayıf almaktan korktukları için (%42.4)” iken altıncı sınıf öğrencilerinin “Yıl kaybetmemek için (%40.0)” dir. Aralarında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmaktadır. (Tablo 13).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 13: Kopya Çekme Sebepleri

    Öğrencileri kopya çekmeye yönlendiren en önemli faktör olarak “Güvensizlik, kopya olmadan yapamayacağı korkusu (%64.4)” görülmektedir.(Tablo 14).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 14: Öğrenciyi Kopyaya Yönlendiren En Önemli Faktörle İlgili Görüşler

    Derslerle ilgili olarak kopyaya yönlendirici en önemli faktörün “Ezbere önem verilmesi, öğrenmenin teşvik edilmemesi (%65.8)” gösterilmektedir (Tablo 15).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 15: Derslerle İlgili Olarak Kopyaya Yönlendirici En Önemli Faktörle İlgili Görüşler

    Değerlendirme ile ilgili olarak kopyaya yönlendirici en önemli faktörlerin “Cevapların maddeler halinde istenmesi (%39.8)” ve “Küçük hatalardan dolayı tüm puanı kaybetme korkusu (%34.2)” görülmektedir (Tablo 16).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 16: Değerlendirme İle İlişkili Olarak Kopyaya Yönlendirici En Önemli Faktörle İlgili Görüşler

    Açık uçlu olarak, “Başka fikirleriniz varsa lütfen yazınız” maddesine öğrenciler, öğretim üyelerinin kötü niyetli olmadıkları sürece ve gerekli bilgiyi istediği sürece kopya çekmeye gerek duyulmayacağını vurgulamaktadırlar.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Tartışma
    Kopya çekme, her ülkenin eğitim sisteminin bir sorunudur. Kopya çekmek, sınavlarda soruları cevaplamak için gizlice bir kaynağa bakmak veya bir kimseye gizlice yardım etmektir.

    Öğretmen yetiştiren bir kurum ne kadar önemliyse tıp fakülteleri de onun kadar belki de daha fazla önemlidir. Toplumlardaki sağlık ve eğitim sorunlarını kopya çekerek yetişen kişilerin ne derece çözebileceği yorumu okuyuculara bırakılmıştır.

    Kopya çekme sorunu ile ilgili olarak Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılan araştırma sonuçları, öğretmen yetiştiren kurumlarda yapılan araştırma sonuçlarıyla benzerlik göstermektedir. Buradan hareketle, kopya çekme sorununun sadece öğretmen yetiştiren kurumlarda değil tıp fakültelerinde de yaygın olduğu izlenimlerimizi teyit etmektedir.

    Araştırmada, kopya çekme ölçeğiyle elde edilen sonuçların bazıları şunlardır:

    1. Kopya çekebilmenin övünülecek bir davranış olmadığı,
    2. Kopya çekmenin bir aile terbiyesi olduğu,
    3. Kopya çekmenin kısmen haram ve günah olduğu,
    4. Kendine güvensiz kişilerin kopya çektiği (Bu sonucu, Tablo 14’teki bulgu desteklemektedir),
    5. Kopya ekmenin kısmen sahtekarlık olduğu,
    6. Kopyanın çoğunlukla vicdanla ilişkisi olmadığı, eğitim sisteminin buna zorladığı,
    7. Kopya çeken öğrencinin dürüst olabileceği,
    8. Tıp Fakültesi öğrencilerinin kopya çektiklerinde, kısmen de olsa içlerinde bir rahatsızlık duydukları, söylenebilir.

    Diğer taraftan, anket bulgularından ortaya çıkan sonuçlardan bazıları da şunlardır:

    1. Bireyin kendini gerçekleştirmekten çok nota önem verildiği,
    2. Ara ve genel sınavlarda kopya çekildiği,
    3. Daha çok çoktan seçmeli sınavlarda kopya çekildiği,
    4. Tıp Fakültesi öğrencilerinin, daha çok “Yakınındaki ile konuşmak” ve “Başkasının kağıdına bakmak” suretiyle kopya çektikleri,
    5. Kopya çekmenin “Ezberi teşvik eden öğretim yöntemleri yerine öğrenmeyi sağlayan yöntemlerin kullanılmasıyla” önlenebileceği,
    6. Sınavlarda “Görevlilerin titiz davranarak” kopyayı önleyebilecekleri,
    7. Kopya çekerken yakalanan öğrencilerin o sınavdan doğrudan bütünlemeye bırakılabileceği,
    8. Araştırmaya katılan öğrencilerin kendilerini “Orta düzeyde başarılı” buldukları,
    9. Beşinci sınıf öğrencileri “Sınıfta öğrencilerin yarısı kopya çekiyor” derken, altıncı sınıf öğrencileri “Hemen herkesin kopya çektiğini” vurguladıkları,
    10. Öğrencilerin “Nadiren kopya çektikleri”,
    11. Beşinci sınıf öğrencileri “Zayıf almaktan korktukları için kopya çekerken”, altıncı sınıf öğrencileri “Yıl kaybetmemek için kopya çektikleri”,
    12. Öğrencilerde “Güvensizlik, kopya olmadan yapılamayacağı korkusunun” kopya çekmeye yönlendirdiği,
    13. Kopyaya yönlendiren diğer faktörler de “Ezbere önem verilmesi, öğrenmenin teşvik edilmemesi”, “Cevapların maddeler halinde istenmesi” ve “Küçük hatalardan dolayı tüm puanı kaybetme korkusu” dur.

    Öyleyse, bu sonuçlardan hareketle, eğitim sistemimizi, bilişsel alanın en alt basamağını teşkil eden ve sadece ezberi gerektiren bilgi basamağından kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme basamaklarına doğru kaydırmanın yolları aranmalıdır. Öğrencilerin kopya çekmeleri ve bunu inkar etmemeleri, derslerde halen not yazdıran ve sınavda kelime kelime isteyen öğretim üyelerinin var olduğunu düşündürmektedir. Bu durumda, ilgili öğretim üyelerinin geleneksel öğretim anlayışından vazgeçirilmeye çalışılmalıdır.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Kaynaklar

    1) Bekaroğlu, Ö. Dünyada ve Türkiye’de bilimsel sahtekarlık, Tüba Bülteni, Günce 2002; (22): 12-13.

    2) TDK. Türkçe Sözlük, İstanbul: Milliyet Yayınları, 1992.

    3) Tan, Ş. Sınavlarda kopya çekmeyi önlemeye yönelik önlemler. Eğitim ve Bilim 2001; 26 (126): 32-40.

    4) Selçuk, Z. Bir eğitim ve rehberlik sorunu: okullarda kopya çekme. Eğitim Yönetimi 1995; 1 (3): 397-418.

    5) Külahçı, Ş.Öğretmen Yetiştirmede Kopya Çekme Sorunu (Fırat Üniversitesi Örneği). II. Ulusal Eğitim Sempozyumu (18-20 Eylül 1996), İstanbul: Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, 1996.

    6) Yeşilyaprak, B. ve Öztürk, B. Üniversite öğrencilerinin kopya çekme olayına ilişkin eğilimleri ve görüşleri,1996.

    7) Dirik, M. Z.“Türk Eğitim Sisteminde Sınavlarda Kopya Çekme Sorunu-2”. Türkiye, Türk Cumhuriyetleri ve Asya Pasifik Ülkeler Uluslar arası Eğitim Sempozyumu (24-26 Eylül 1997), Milli Eğitim Bakanlığı, Fırat Üniversitesi ve UNESCO Türkiye Milli Komisyonu İşbirliği, Elazığ, 1997.

    8) Yıldırım, K. Eğitimde Kopya Çekme Problemi. II. Ulusal Eğitim Sempozyumu (18-20 Eylül 1996), İstanbul: Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, 1998.

    9) Oksal, B. ve Bilgin, A. Üniversitede kopya sorunu, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1999; XII (1): 85-90.

    10) Akdağ, M. ve Güneş, H. (2002). Kopya çekme davranışları ve kopya çekmeye ilişkin tutumlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 2002; 8 (31): 330-343.

    11) Kuehn, P.; Stanwyck, D. J. and Holland, C. L. Attitudes towards “cheating” behaviors in the ESL classroom, TESOL Quarterly 1990; 24(2): 313-17.

    12) Aiken, L. R. Detecting, understanding, and controlling for cheating on tests. Research in Higher Education 1991; 32 (6): 725-735.

    13) Daniel, L.G.; Blount, K.D. and Ferrell, C.M. Academic misconduct among teacher education students: a descriptive-correlational study. Reseach in Higher Education 1995; 32 (6): 703-723.

    14) Blinn, L. V. Coping with cheating, Journal of College Teaching 1993-1994; 23 (3): 173-174.

    15) Moring, M. Everbody’s doing it. Campus Life 1999; 58 (4): 34-39.

    16) Lupton, R.A.; K.J. Chapman and J.E. Weiss. A cross-national exploration of business students’ attitudes, perceptions, and tendencies toward academic dishonesty. Journal of Education for Business 2000; 75 (4): 231-235.

    17) Semerci, Ç. Kopya çekmeye ilişkin tutum ölçeği, Fırat üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2003; 13 (1): 227-234.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • [ Başa Dön ] [ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Editöre E-Posta ]
    [ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]