Normal yetişkin insanlarda, CS ve mesocolon
sigmoideum’un boyutları, şekilleri ve yerleşim özellikleri
oldukça farklılık göstermektedir. Hastalıkları yaygın
olmasına karşın, anatomik boyut ve oranları üzerine
yapılmış çalışma sayısı oldukça azdır
6.
Anormal barsak pozisyonları embriyolojik gelişim
sırasında ortaya çıkar. Erişkinlerde anormal yerleşim
gelişimi oldukça nadirdir. Bu tip anomaliler, genellikle
spesifik olmayan rahatsızlıklara sebep olmakla birlikte,
her an yaşamı tehdit edebilen komplikasyonlara neden
olabilme riski taşırlar. Nadirde olsa, yanlış radyolojik
değerlendirmelere neden olabilmektedirler. Sıklıkla
operasyonlar sırasında ortaya çıkarılmaktadırlar 7.
Barsakların anormal rotasyonu, barsak
düğümlenmesi (volvulus) ve beraberinde kan akımının
kesilmesiyle sonuçlanabilir. İntrauterin yaşamda primitif
barsak borusu normalde saatin tersi yönünde 270°
dönüş yapar. Ancak bazen bu dönme hareketi 90°
sonunda durur. Bu durum sol yerleşimli kolon olarak tabir
edilen anormal şekillenmeyi ortaya çıkarır. Oldukça sık
görülen bu durum çoğunlukla asemptomatik olup, bazen
barsak düğümlenmesi şeklinde ortaya çıkabilir 4,5.
Barsak ters rotasyonu, primitif barsak borusunun saat
yönünde, yani normalin tersi yönde 90° döndüğünde
ortaya çıkar. Bu anomalide colon transversum,
duodenum ve a. mesenterica superior’un arkasında yer
alır 3,4,5.
Komiyama ve Shimada 8, 1991 yılında rutin
disseksiyonlar sırasında 50 yaşındaki bir kadavrada,
olgumuza benzer şekilde sağ yerleşimli CS tespit ettiler.
CS dört parçadan oluşuyordu. Anomalili kolon sol fossa
iliaca’dan başlayıp karaciğer sağ lobunun altına kadar
uzanıyor ve daha sonra aşağı öne doğru seyrederek
rektumda sonlanıyordu. Olgumuzdan farklı olarak bu
anomalili kolonun sadece ön yüzü peritonla kaplıydı ve
mesocolon sigmoideum’u yoktu. 1960 yılında Kamieth 9 ile Pyrtek ve Jenney 10 iki ayrı sağa lokalize
sigmoid kolon olgusu rapor ettiler. Kamieth’in bildirdiği
olguda ek olarak colon descendens orta hat boyunca
aşağı doğru seyrederken, Pyrtek ve Jenney’in olgusunda
ise colon ascendens arkasında karın arka duvarına
yapışmış uzun bir CS mevcuttu.
İnfant ve beş yaş altı çocuklarda CS’un sağ alt
kadranda yerleşim sıklığını değerlendirmek için 169
hasta üzerinde yapılan radyolojik bir çalışmada, CS’un
74 çocukta sağ alt kadranda (% 44), 73 çocukta sol alt
kadranda (%43), 18 çocukta ise orta hatta (%11)
yerleştiği belirlenmiştir 11.
Bhatnagar ve ark. 6 herhangi bir kalın barsak
rahatsızlığı olmayan 51’i canlı, 19’u kadavra olan 70 kişi
üzerinde yapmış oldukları çalışmada, CS uzunluğunun
25 ile 86 cm arasında değiştiğini (ortalama 46.6±11.2
cm), tepe kıvrımında ise en geniş çapının 2.5 ile 12 cm
arasında değiştiğini (ortalama 4.2±1.5 cm) belirlediler.
Ayrıca mesocolon sigmoideum’un en geniş yerinde 5 ile
17 cm (ortalama 8.8±2.1 cm) arasında değişen
uzunluklarda bulunduğunu da rapor ettiler. Olgumuzda
bu değerler sırasıyla 72 cm, 5.7 cm ve 27 cm idi.
Herhangi bir anormalliği bulunmayan bu kişilerden elde
edilen ölçümler ile olgumuz ölçümleri arasında belirgin
fark olarak mesocolon ile ilgili ölçüm göze çarpmaktadır.
CS’un yer değiştirmesinde önemli bir faktör olan
mesocolon sigmoideum’un duvardan kolona olan
uzunluğunun, olgumuzda normalden çok daha uzun
olmasının sağa lokalizasyonda en önemli etken olması
güçlü bir olasılık olarak değerlendirildi.
Sonuç olarak, colon sigmoideum normal anatomik
pozisyonu dışında farklı yerleşim şekilleriyle karşımıza
çıkabilmektedir. Radyolojik ve klinik değerlendirmelerde
bu durum göz önünde bulundurulmalı ve kolonu da
kapsayan batın operasyonlarında colon sigmoideum’un
normalden uzun ve sağ yerleşimli olabileceği
düşünülmelidir.