Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi


[ Ana Sayfa \| Editörler \| Danışma Kurulu \| Dergi Hakkında \| İçindekiler \| Arşiv \| Yayın Arama \| Yazarlara Bilgi \| E-Posta ]

Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi

2009, Cilt 23, Sayı 1, Sayfa(lar) 053-055

[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]

Sığırların Bazı Ön Mide Hastalıklarında Rumen Sıvısı Metilen Mavisi İndirgenme Testi Süresinin Araştırılması

Murat DABAK

Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Elazığ,TÜRKİYE

Anahtar Kelimeler: Sığır, rumen sıvısı, metilen mavisi

Özet

Bu çalışma, sığırların bazı ön mide hastalıklarında rumen sıvısı metilen mavisi indirgenme testi süresinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın materyalini klinik ve laboratuvar muayene sonuçlarına göre tanısı konulan basit indigesyon (Bİ)'lu 10 adet, retikülo peritonitis travmatika (RPT)'lı 15 adet, kronik rumen asidoz (KRA)'lu 15 adet sığır ile sağlıklı 10 adet sığır (Kontrol Grubu) oluşturmuştur. Tüm hayvanların rumen sıvısı örnekleriyle metilen mavisi indirgenme testi yapılmıştır. Rumen sıvısı metilen mavisi indirgenme testi süreleri Kontrol Grubu, Bİ, RPT ve KRA'lı sığırlarda sırasıyla ortalama 3,5 dk, 12,4 dk, 10,53 dk ve 2,53 dk olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre metilen mavisi indirgenme testi süresinin Bİ ve RPT'li sığırlarda Kontrol Grubu'na göre önemli derecede uzadığı belirlenmiştir. KRA'nda tespit edilen azalma ise istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Sonuç olarak, rumen sıvısının anaerobik fermentasyonunun bir göstergesi olan rumen içeriği metilen mavisi indirgenme testinin sığırların sık görülen ön mide hastalıklarında tanıya yardımcı olabilecek kullanışlı bir yöntem olduğu kanısına varılmıştır.

Başa Dön

Özet

Giriş

Materyal ve Metot

Bulgular

Tartışma

Kaynaklar

Giriş

Ön mide hastalıkları, sığırların sindirim sistemi hastalıkları içerisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Sığırların ön mide hastalıklarının tanısında en sık kullanılan muayenelerden biri de rumen sıvısının analizidir. Rumen sıvısı örneklerinin fiziksel ve biyokimyasal birçok analizi yapılmaktadır¹^,². Rumen sıvısının redoks (redüksiyonoksidasyon) potansiyeli, içerikteki bakterilerin anaerobik fermentatif metabolizmasını ortaya koyan önemli bir biyokimyasal göstergedir¹. Metilen mavisi indirgenme testi ise rumen sıvısı redoks potansiyelinin indirekt olarak belirlenmesi amacıyla kullanılan bir analiz yöntemidir. Bu test, rumen sıvısı örneğine eklenen metilen mavisinin oluşturduğu renk değişiminin ortadan kalkma zamanının belirlenmesi esasına dayanmaktadır. İki cam tüp içerisine alınan 20'şer ml'lik vücut ısısındaki rumen sıvısı örneğinin birinin içerisine 1 ml %0,03'lük metilen mavisi karıştırılarak, bu tüpteki renklenmenin diğer tüpteki renge tamamen dönüşmesine kadar geçen süre belirlenir. Metilen mavisi indirgenme testi süresi otla beslenen sığırlarda genellikle 3-6 dakika arasında olabileceği gibi, rasyondaki konsantre yem oranının artmasıyla ilişkili olarak bu süre azalmaktadır. Hatta çok yoğun konsantre yemlerle beslenen sığırlarda 1 dakika gibi bir sürede bile şekillenebilmektedir. Sindirimi çok zor olan kaba yemlerlerle tek yanlı beslemelerde, uzun süreli anoreksilerde ve akut rumen asidozu gibi sindirim bozukluklarında sürenin 15 dakika veya daha üzerine çıkabileceği vurgulanmıştır¹^,³.

Sığırların bazı sindirim sistemi hastalıklarında diğer rumen sıvısı muayenelerinin yanı sıra metilen mavisi indirgenme testi sonuçlarının bildirildiği araştırmalar bulunmaktadır⁴^-⁶. Ancak rumen içeriği metilen mavisi indirgenme testinin sığırların ön mide hastalıklarında birlikte değerlendirildiği bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu çalışmada sığırlarda sık karşılaşılan bazı ön mide hastalıklarında rumen sıvısı metilen mavisi indirgenme testi sonuçlarının ortaya konulması amaçlanmıştır.

Başa Dön

Özet

Giriş

Materyal ve Metot

Bulgular

Tartışma

Kaynaklar

Materyal ve Metot

Çalışmanın materyalini Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesi İç Hastalıkları Kliniği'ne getirilen ve çevredeki işletmelerde tespit edilen basit indigesyon (Bİ)'lu 10 adet, retikülo peritonitis travmatika (RPT)'lı 15 adet, kronik rumen asidoz (KRA)'lu 15 adet sığır ile çevredeki işletmelerde bulunan 10 adet sağlıklı sığır (Kontrol Grubu) oluşturdu.

Hastaların ayrıntılı klinik muayeneleri yapıldı. Hastalıkların tanısı klinik muayene bulguları yanında özellikle RPT için pozitif ultrasonografi bulguları ve rumenotomi sonuçlarına, Bİ için kısa süre önce yem değişikliği anamnezine ve rumen hipomotilitesine, KRA için uzun süreden beri yoğun konsantre yemle beslenme anamnezi ve rumen içeriği pH'sının 5-5.5 aralığında olmasına dayandırıldı.

Rumen içeriği, hem tanısı konulan hem de kontrol grubu sığırlardan uç kısmında metal bir ağırlığı olan rumen sondası yardımıyla alındı. Salya bulaşmasını en aza indirmek amacıyla sondadan ilk akan rumen içeriği atılarak arkadan gelen ortalama 200 ml'lik kısım alındı. İçeriğin alınmasını izleyerek hemen metilen mavisi indirgenme testi uygulandı. İki ayrı cam tüp içerisine vücut ısısındaki rumen sıvısı örneğinden 20'şer ml eklendi. Bir tüpün içerisine 1 ml %0,03'lük metilen mavisi karıştırılırken, diğer tüp hiçbir şey eklenmeden kontrol olarak bırakıldı. Metilen mavisi eklenen tüpün renginin kontrol tüpündeki renge dönüştüğü süre kayıt edildi¹^,³.

Verilerin gruplar arası karşılaştırılmasında Kruskal Wallis (KW) varyans analizi ve takibinde Mann Whitney U testi uygulandı (SPSS 11,5 Windows).

Başa Dön

Özet

Giriş

Materyal ve Metot

Bulgular

Tartışma

Kaynaklar

Bulgular

Tüm gruplara ait rumen içeriği metilen mavisi indirgenme testi sonuçları Tablo 1'de gösterildi. Bu sonuçlara göre metilen mavisi indirgenme testi süresi Bİ, RPT'da önemli derecede uzamışken, KRA'nda tespit edilen azalma ise istatistiksel olarak önemli bulunmadı.

Büyütmek İçin Tıklayın Tablo 1: Basit indigesyon, retikülo peritonitis travmatika ve kronik rumen asidozlu sığırlar ile kontrol grubu sığırların metilen mavisi indirgenme testi süresi değerleri.

Başa Dön

Özet

Giriş

Materyal ve Metot

Bulgular

Tartışma

Kaynaklar

Tartışma

Erişkin sığırlarda görülen ön mide hastalıkları içerisinde Bİ, RPT ve KRA önemli yer teşkil etmektedir. Bİ, genellikle rasyondaki ani değişikliklere bağlı olarak rumen mikroflorasının fermentatif fonksiyonunda oluşan dengesizlikler sonucu ortaya çıkmaktadır. Hastalık başlıca anoreksi, rumen motilitesinin azalması ve hafif bir timpani gibi klinik bulgularla seyretmektedir¹. RPT; retiküluma yabancı bir cismin batması sonucu şekillenen, anoreksi, ateş, kambur duruş, inleme, hafif timpani, rumen atonisi, süt veriminde azalma gibi klinik bulgulara neden olan bir hastalıktır¹^,⁷. KRA sığırların belirli bir alıştırma döneminden sonra yüksek oranda karbonhidrat içeren rasyonlarla beslenmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Hastalık; iştahsızlık, rumende hipomotilite gibi bulgularla seyreder¹^,⁸. Bu hastalıkların tanısında rumen içeriği analizlerinin diğer klinik ve laboratuvar muayeneleri ile birlikte değerlendirilmesi önem taşımaktadır.

Rumen mikroflorasının sindirim aktivitesini değerlendirmek amacıyla birçok rumen sıvısı testi bildirilmiştir. Bunlar arasında selüloz sindirim testi, glikoz fermentasyon testi, nitrit redüksiyon testi ve uçucu yağ asitlerinin düzeylerinin tespit edilmesi gibi rumen sıvısının yapısını önemli ölçüde açığa çıkarabilen testler bulunmaktadır¹^,². Ancak bunların hiçbiri klinik kullanım için pratik testler değildir¹. Rumen sıvısının anaerobik fermentasyonunu yansıtan metilen mavisi indirgenme testi ise uygulanması kolay ve hızlı sonuç elde edilebilen bir yöntem olması nedeniyle rumen mikroflorasının fermentatif aktivitesinin değerlendirilmesinde klinik pratikte yer alabilecek bir yöntemdir.

Metilen mavisi indirgenme testinin sağlıklı sığırlarda genellikle 3-6 dakika içerisinde sonuçlanacağı bildirilmiştir¹. Rumen mikroflora ve faunasında hipoaktivite belirlenen sığırlarda metilen mavisi indirgenme testi süresinin ortalama 15,3 dk olduğu bildirilmiştir⁴. Bİ'lu sığırlarda yapılan bir çalışmada rumen içeriği metilen mavisi indirgenme testi süresinin 15 dk'nın üzerinde olduğu gözlenmiştir⁵. Araştırıcıların bildirimleri ile paralel olarak bu çalışmada Bİ'lu sığırlarda belirlenen ortalama 12,4 dk'lık rumen içeriği metilen mavisi indirgenme testi süresinin kontrol grubuna göre istatistiki olarak önemli derecede uzadığı ortaya konulmuştur. Rumen mikroflora ve faunasını dolaylı olarak etkileyen bir hastalık olan RPT'de de ortalama 10,53 dk olan rumen içeriği metilen mavisi indirgenme testi süresinin kontrol grubuna göre önemli derecede arttığı tespit edilmiştir.

Aktif ruminal fermentasyonlu sığırlarda rumen içeriği metilen mavisi indirgenme testi süresinin 3 dk'dan daha az olduğu vurgulanmıştır¹. Kronik rumen asidozlu koyunlarda yapılan bir çalışmada kontrol grubunda ortalama 5,6 dk olarak belirlenen rumen içeriği metilen mavisi indirgenme testi süresinin hasta grubunda 3,4 dk'ya indiği bildirilmiştir. Bu çalışmada istatistiki önemde olmamasına rağmen KRA'lu sığırlarda belirlenen ortalama 2,53 dk'lık rumen içeriği metilen mavisi indirgenme testi süresinin kontrol grubuna göre daha kısa olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, rumen sıvısının anaerobik fermentasyonunun bir göstergesi olan rumen içeriği metilen mavisi indirgenme testinin sığırların sık görülen ön mide hastalıklarında tanıya yardımcı olabilecek kullanışlı bir yöntem olduğu kanısına varılmıştır.

Başa Dön

Özet

Giriş

Materyal ve Metot

Bulgular

Tartışma

Kaynaklar

1) Garry FB. Indigestion in ruminants. In: Smith BP (Editor). Large Animal Internal Medicine. 3rd Edition, St. Louis: Mosby 2002: 722-747.

2) İmren HY. Sığırlarda Sindirim Bozukluklarında Rumen İçeriğinin Tetkiki ve Tedavideki Rolü. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi ,1978.

3) Dirksen G. Ist die Metylenblauprobe als Schnelltest fur die Klinische Pansensaftuntersuchung geeignet ? DTW 1969; 76: 305-309.

4) Dabak M, Gül Y. Gıdai indigesyonlu sığırlarda tiamin yetersizliğinin araştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 1996; 10: 345-352.

5) Irmak K, Şen İ, Ok M, Turgut K. Sığırlarda basit indigesyonve pnömoninin plazma tiamin HCI konsantrasyonu üzerine etkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 1998; 4: 63-67.