Nitrik oksit (NO) aracılı bazı ek vazodilatatör etkilerle donatılmış, yüksek düzeyde seçici bir β1 blokör olan nebivolol ilk kez 1995 yılında Hollanda'da esansiyel hipertansiyon endikasyonu için ruhsat almış bir ajandır
1. Kimyasal yapısına bakıldığında diğer β
1-blokörlerden ayrılır. Nebivolol molekülünün, bir nitrojen atomu etrafında bir C
2 simetri ekseniyle, 4 asimetrik karbon atomu vardır. Nebivolol, d-nebivolol (SRRR-OSR
3'lü dekstro-izomer konfigürasyonu) ile l-nebivolol (RSSS ORS
2 levo-izomer konfigürasyonu) enantiyomerlerinin eşit oranlı rasemik karışımıdır. Bu nedenle karışıma dl-nebivolol adı verilir (Şekil
1)
2.
Nebivololün damar düz kaslarına olan gevşetici etkisi NO ve cGMP bağlı mekanizmalarla olur3. Nebivolol çift etki mekanizmalı bir ajandır. Hem NO salınımını arttırarak, hemde β1 adrenoreseptör antagonizmasıyla etki eder. Damar endotelinde NO aktivasyonuna neden olduğu kanıtlanmıştır.
Deneylerde nebivolol ile NG-monometil-L-Arjinin maddesinin (LNMMA), beraber kullanılması esnasında düz kas gevşemesinin bozulması, nebivoloün vazodilatasyonu endotelyal metabolik sistem L-arjinin/NO aktivasyonu ile yaptığını destekler. Çünkü L-NMMA bir NO sentez inhibitörüdür4,5.Nebivololün endotelyum bağımlı vazodilatatör etkisi mikrosirkülasyon içinde geçerlidir6.
NO vücuttaki tüm dokularda bulunur ve önemli işlevler yürütür. Uterin dokularda NO sentaz enziminin bulunması, miyometriyal kontraktilite ve plasental kan akımının düzenlenmesinde NO'nun rol aldığının bir göstergesidir7. NO'nun moleküler hedefleri arasında çözünebilir guanilat siklaz (çGS) ve adenozin difosfat (ADP)-ribozil transferaz yer alır. Guanilat siklaz aracılığı ile oluşan siklik guanozin monofosfat (cGMP), çeşitli protein kinazları, siklik nükleotid fosfodiesterazları, iyon kanallarını ve diğer bazı proteinleri etkiler.8.
Klinik etkileri açısından bakıldığında nebivolol uygulanması kolay, tolerabilitesi yüksek bir ilaçtır. Yan etkileri oldukça az görülür. Başlıca yan etkileri bradikardi, baş dönmesi, baş ağrısı, asteni, taşikardi, çarpıntı, döküntü, ağız kuruluğu uykusuzluk, bulantı, parestezi, ekstremite ödemi ve anksiyetedir9.
Bu çalışmada nebivololün damar düz kasları üzerine olan nitrik oksit aracılı gevşetici etkisinden yola çıkılarak uterus düz kasları üzerine olan etkilerinin incelenmesi amaçlanmış, gebe sıçan miyometriyumu üzerindeki etkileri araştırılmıştır.