Egzersiz sırasında vücudun artan enerji ve O
2
ihtiyacının karşılanabilmesi ve üretilen metabolik yan
ürünlerin ortamdan uzaklaştırılıp vücut homeostazisinin
sağlanabilmesi için V
E'deki artışın metabolizma ihtiyacı
ile yakın ilişki içinde olması gerekmektedir
14,17.
Şiddeti düzenli olarak artan yüke karşı yapılan
egzersiz testi, düzenli olarak uygun şiddet ve sürede
stres vererek kardiovasküler, respiratuar ve metabolik
sistemlerin verdiği cevabın takibi ile vücut sistemlerinin
fonksiyonel durumlarının belirlenmesinde en sık
kullanılan egzersiz protokollerinden birisidir10,18,19. Egzersiz sırasında respiratuar, kardiyovasküler ve
metabolik sistemler vücudun artan enerji ihtiyacının
karşılanması, metabolik yan ürünlerin ortamdan
uzaklaştırılması ve vücut dengesinin sağlanması için
çalışmalarını uyum içinde arttırmaları gerekmektedir19.
Egzersizin tolare edilememesi bireye uygulanan
protokoldeki iş gücünü normal bireyler gibi devam
ettirememesi olarak tanımlanabilir. Üzerinde durulması
gereken önemli noktalardan biriside istirahat durumunda
organ ve sistemlerdeki patolojilerin fizyolojik değerlerle
belirlenememesidir20. Bu nedenle KPET'ler sistemlerin
fonksiyonlarını değerlendirmede önemlidir. Egzersiz
sırasında VE cevabı pulmoner sistem
değerlendirmelerinde önemli olduğu gibi metabolik
sistemlerin durumu hakkında da önemli bilgiler
sağlamaktadır. Egzersiz sırasında VT artışı inspirasyon
rezerv hacminin 0.5 l düşmesine kadar devam edebilir21. Bireylerin egzersizdeki solunum tipleri farklılıklar
göstermektedir22. Bununla birlikte egzersiz sırasında
VE artışı aerobik egzersiz bölgesinde başlıca artan VT ve
az miktarda SS ile olmaktadır. Anaerobik egzersiz
bölgesinde ise VE artışı başlıca SS artışı ile olmaktadır.
Aerobik ve anaerobik egzersiz bölgelerini içeren
şiddeti düzenli olarak artan yüke karşı yapılan egzersiz
testinde solunum parametrelerinin verdiği cevap bayan
ve erkeklerde benzer şekilde bulunmuştur. Bununla
birlikte değerlerdeki farklılık ise erkeklerin VT'sinin bayan
deneklere göre anatomik yapısından dolayı daha yüksek
olmasıdır23,24.
Egzersiz sırasında, özelliklede maksimal egzersize
doğru bayanların ekspirasyon sonu ve inspirasyon sonu
akciğer hacimleri erkeklere göre daha yüksek olmakta
buda solunum işini zorlu hale getirmektedir. Bu nedenle
bayanlarda VT erkeklere göre daha az olmaktadır23,24. Yapılan çalışmalarda VT farkının maksimal egzersiz
kapasitesine yakın olan durumlarda gözlenmiştir25,26.
Egzersiz sırasında bayan ve erkek denekler arasındaki
VT farkı hem aerobik hem de anaerobik egzersiz
bölgelerinde net olarak görülmektedir (Şekil 4).
Aerobik egzersiz bölgesinde VT artarak VE'yi etkin
hale getirmeye çalışırken, anaerobik egzersiz bölgesinde
ise artan SS ile VE artışı desteklenmiştir. Sonuç olarak,
bu normal değerlerin elde edilmesi solunum sisteminde
oluşabilecek patolojik durumların tespitinde rol oynayan
önemli bir faktör olacaktır.