[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]
Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi
2013, Cilt 27, Sayı 2, Sayfa(lar) 067-073
[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
Sülünlerin (Phasianus colchicus) Yumurta Kalite Özelliklerine Yetiştirme Sistemlerinin ve Yaşın Etkisi
Feride GENÇ, Orhan ÖZBEY
Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni ve Hayvan Besleme Anabilim Dalı, Elazığ, TÜRKİYE
Anahtar Kelimeler: Sülün, yetiştirme sistemleri, yumurta kalite özellikleri
Özet
Bu araştırma entansif şartlarda yetiştirilen sülünlerin yumurta kalite özelliklerine farklı yetiştirme sistemlerinin ve yaşın etkisini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç için sülünler serbest sistemde sürü olarak yerde; çiftleştirme kafeslerinde ve grup kafeslerinde yetiştirilmiştir. Çalışma 36-40, 41-44, 45-48 ve 49-53 hafta yaş dönemleri olmak üzere toplam 126 gün sürdürülmüştür.

Serbest sistem, çiftleştirme kafes sistemi ve grup kafesi sistemlerinde yetiştirilen sülünlerden elde edilen yumurtaların 36.-53. haftalar arasında kalite özelliklerinden sırasıyla yumurta ağırlığı; 29.34- 32.63 g, 29.80-32.99 g ve 28.67-31.85 g (P<0.05, P<0.01), kabuk ağırlığı; 2.18-2.45 g, 2.96-3.37 g ve 2.45-2.86 g (P<0.01, P<0.001), kabuk kalınlığı; 0.222-2.200 mm, 0.288-0.230 mm ve 0.264- 0.215 mm (P<0.001), şekil indeksi; %80.51-77.46, %81.46-78.89 ve %80.28-77.91 (P<0.01), sarı ağırlığı; 9.44-11.09 g, 9.16-10.50 g ve 9.25-10.01 g (P<0.05, P<0.01, P<0.001), ak ağırlığı; 16.06- 18.94 g, 14.82-17.36 g ve 15.19-18.18 g (P<0.01, P<0.001), sarı indeksi; %49.53-42.44, %48.23- 40.87 ve %46.42-40.80 (P<0.05), ak indeksi; %1.23-1.68, %1.55-1.84 ve %1.45-1.75 (P<0.001) ve Haugh birimi; 80.60-77.70, 82.23-80.60 ve 81.25-78.55 (P<0.01) arasında belirlenmiştir.

Yaşla birlikte tüm gruplarda yumurta ağırlığı, ak indeksi, kabuk ağırlığı, sarı ve ak ağırlıkları değerleri değişik derecelerde (P<0.01, P<0.001) artış gösterirken; kabuk kalınlığı, Haugh birimi ve sarı indeksi değerlerinde azalma (P<0.001) meydana geldiği belirlenmiştir.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Giriş
    Son yıllarda doğal hayatın zenginleştirilmesi amacıyla üretilen sülünler başlıca av materyali, damızlık, hobi ve eti içinde üretilmektedirler1-3. Et ve yumurta üretimi için yapılacak yetiştiricilikte, kafes ve kümeslere adapte olabilecek, yumurta verimleri ve fertiliteleri yüksek, hastalıklara dirençli olabilen sülün ırkları seçilmelidir. Ülkemizde bu amaçla halkalı sülünler yetiştirilmektedir2-4.

    Halkalı sülün yumurtaları kahverengi, mavi, beyaz renkte, çoğunlukla zeytin yeşili renginde ve ağırlıkları 33.00 g civarındadır2,5. Sülün yumurtalarının ağırlığını Kırıkçı ve ark.5 31.03 g, Woodard ve Snyder6 28.1 ile 29.5 g arasında, Woodard ve ark.7 30.6 g, Tserweni ve Yannakopoulos8 ise 33.6 g, Yılmaz9 kapalı kümes-kafes, kapalı-sürü, açık kümeskafes, açık-sürü halinde çiftleştirdikleri sülünlerde sırasıyla 30.56, 32.06, 31.43 ve 31.53 g olarak belirlemişlerdir. Yumurta kalite kriterlerinden olan kabuk ağırlığını Kırıkçı ve ark.10 3.22 g, zar ağırlığını 0.639 g, belirlemişlerdir. Kırıkçı ve ark.5 beyaz, mavi, kahverengi ve zeytin yeşili rengindeki yumurtaların kabuk ağırlıklarını sırasıyla 2.789 g, 2.768 g, 3.210 g, 3.166 g olarak ve kabuk kalınlığını aynı sırayla; 2.02 mm, 2.10 mm, 2.30 mm ve 2.20 mm olarak ölçmüşlerdir.

    Kırıkçı ve ark.10 halkalı sülün yumurtalarının kabuk kalınlığını 0.242 mm olarak ve zar kalınlığını 0.004 mm, Tserweni-Gousi ve Yannakopoulos8 kabuk kalınlığını 0.270 mm olarak bildirmişlerdir.

    Sülün yumurtalarının şekil indeksini Tserweni-Gousi ve Yannakopoulos8 %80.24, Kırıkçı ve ark.11 %79.62-%81.23, Kırıkçı ve ark.10 %80.69 olarak ve Kırıkçı ve ark.5 beyaz, mavi, kahverengi ve yeşil renkli sülün yumurtalarında sırasıyla; %77.87, %81.24, %80.55 ve %80.98 olarak belirlemişlerdir.

    Sarı ve ak ağırlığı değerlerini; Tserweni-Gousi ve Yannakopoulos8 9.78 g ve 16.10 g, Kırıkçı ve ark.10 10.20 g ve 17.57 g, Kırıkçı ve ark.11 9.93-10.56 g ve 16.99-18.05 g, Kırıkçı ve ark.5 mavi, beyaz, kahverengi ve yeşil renkteki yumurtalar için sarı ağırlığını sırasıyla; 9.03, 9.57, 10.72 ve 10.13 g; 16.28, 14.37, 17.96 ve 17.79 g, Kuzniacka ve ark.12 9.9-11.4 g ve 17.6-18.0 g, Günlü ve ark.13 10.71-9.91 g ve 16.82- 18.42 g olarak belirlemişlerdir. Bu araştırmalara göre sülün yumurtalarında sarı ağırlığı ve ak ağırlığı yaşla birlikte artmaktadır.

    Sülün yumurtalarının sarı indeksini ve ak indeksini; Kırıkçı ve ark.10 %43.19 ve %1.47; Kırıkçı ve ark.11 %41.76-44.29 ve %1.42-1.56; Kırıkçı ve ark.5 beyaz, mavi, kahverengi ve yeşil renkli sülün yumurtalarının sarı indekslerini sırasıyla; %43.05, 40.65, 42.27 ve 43.75 ve %1.40, 1.32, 1.39 ve 1.37; Kuzniacka ve ark.12 %44.2- 47.3 ve Günlü ve ark.13 %45.46-40.74 ve 1.23-1.79 olarak bildirmişlerdir.

    Sülün yumurtalarının Haugh birimi değerini; Günlü ve ark.13 79.51-83.24; Kırıkçı ve ark.5 mavi, beyaz, kahverengi ve yeşil renkli yumurtalarda sırasıyla; 83.96, 79.91, 82.12 ve 81.47 ve Kuzniacka ve ark.12 77.2- 82.0 olarak hesaplamışlardır.

    Bu araştırma entansif şartlarda yetiştirilen sülünlerin yumurta kalite özelliklerine farklı yetiştirme sistemlerinin ve yaşın etkisini tespit etmek amacıyla yapılmıştır.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Materyal ve Metot
    Bu araştırma, Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Eğitim Araştırma ve Uygulama Çiftliği'nde yürütülmüştür.

    Araştırmanın materyali olan sülünler serbest sistemde 12 erkek-60 dişi oranında sürü olarak yerde ve dışarıya açılan gezinti [yarı açık (kapalı: 60 m², açık: 108 m²] alanında; çiftleştirme kafeslerinde (2x1.5x1m) 1:4, 1:5, 1:6 erkek-dişi oranlarında 3 alt grup şeklinde ve grup kafes sisteminde ise (4x4x1.5m) 4:16, 4:20, 4:24 erkekdişi oranlarında 3 alt grup şeklinde oluşturulmuştur. Her üç yetiştirme sisteminde toplam 12 erkek 60 dişi sülün kullanılmıştır.

    Gruplandırma yapıldıktan sonra araştırmanın yürütüldüğü dönemde ışıklandırma periyodu 16 saat aydınlık, 8 saat karanlık olacak şekilde düzenleme yapılmıştır. Gruplardaki sülünler yumurtlama periyodu boyunca %18 ham protein ve 2700 kcal/kg enerji ihtiva eden bir rasyonla ad libitum olarak beslenmişlerdir.

    Yumurtalar 36-40. hafta, 41-44. hafta, 45-48. hafta ve 49-53. hafta yaş dönemlerinde incelenmiştir. Serbest sistemde haftalık 10'ar yumurta olmak üzere toplam 180 yumurta, çiftleştirme ve grup kafeslerinde ise haftalık her alt gruptan 10'ar yumurta olmak üzere toplam 540 yumurta kullanılmıştır.

    Yumurtaların dış kalite özelliklerini belirlemek amacıyla yumurtalar günlük olarak toplanmış, haftada bir kez aynı gün rastgele seçilerek kalite özelliklerinin tespitinde kullanılmıştır. Seçilen yumurtalar numaralandırılarak önce 0.01 mg'a hassas terazi ile ağırlıkları tespit edilmiş, sonra şekil indeksinin belirlenmesi için dijital kumpas ile uzun ve kısa eksenlerinin en fazla olduğu yerden ölçüm yapılmıştır. Yumurtaların şekil indeksi aşağıdaki formülle hesaplanmıştır4,14.

    Şekil indeksi (%): [Yumurtanın eni/Yumurtanın Boyu] x100 İç özelliklere ait bazı değerler aşağıdaki formüllerle hesaplanmıştır4,14.

    Ak Ağırlığı: [Yumurta ağırlığı-(Sarı ağırlığı+Kabuk ağırlığı)]

    Sarı Oranı (%): [Sarı ağırlığı/Yumurta Ağırlığı] x 100

    Kabuk Oranı (%): [Kabuk ağırlığı/Yumurta Ağırlığı ] x100

    Ak Oranı (%): [100-(Sarı oranı+Kabuk oranı)

    Sarı İndeksi: [Sarı yüksekliği/Sarı çapı]x100

    Ak İndeksi: [Ak yüksekliği/{(Ak uzunluğu+Ak genişliği) / 2}]x100 Kabuk Kalınlığı: [Küt kısım+Sivri kısım+Ekvatorial kısım]/3

    Haugh Birimi: 100 log [Ak yüksekliği+7.57–1.7xYumurta ağırlığı 0.37 ]

    Araştırmadan elde edilen verilerin istatistiksel değerlendirilmesi SPSS paket programından yararlanılarak analiz edilmiştir. Gruplardan elde edilen ortalama değerler Varyans analizi ile test edilmiş ve gruplar arası farklılıkların önem kontrolü Duncan testi ile yapılmıştır. Gruplardan elde edilen değerler arasındaki farklılıklar Khi-Kare testi ile analiz edilmiştir15.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Bulgular
    Sülün gruplarının yumurta ağırlıkları Tablo 1'de verilmiştir. Tablo incelendiğinde serbest grup, çiftleştirme kafesi grubu ve grup kafesi grupları arasında 36-40. haftalık yaş dönemi hariç tüm yaş dönemlerindeki farklılıklar önemli (P<0.05, P<0.01) bulunmuştur. Çiftleştirme kafesinin alt grupları arasında sadece 36-40. haftalık yaş dönemindeki farklılıklar önemlidir (P<0.05). Grup kafesi alt gruplarından elde edilen yumurtalar benzer ağırlıklara sahiptir. Tüm grupların yaş dönemleri arasında önemli derecede (P<0.01, P<0.001) farklılık bulunmuştur.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 1: Grupların yumurta ağırlığı

    Araştırma gruplarından elde edilen yumurta kabuk ağırlıkları Tablo 2'de ve yumurta kabuk kalınlığı sonuçları Tablo 3'de verilmiştir. Yetiştirme sistemlerine göre tüm gruplar arası ve gruplar içi yumurta kabuk ağırlığı sonuçları ve yumurta kabuk kalınlığı sonuçları arasındaki farklılıklar önemlidir (P<0.01, P<0.001). Gerek kabuk ağırlıkları ve gerekse kabuk kalınlıkları bakımından yaş dönemleri arasında değişen derecelerde (P <0.01, P<0.001) önemli farklılıklar tespit edilmiştir.

    Araştırma gruplarında belirlenen şekil indeksleri Tablo 4'de verilmiştir. Tablo incelendiğinde serbest grup, çiftleşme kafesi ve grup kafesi grupları arasında şekil indeksi sonuçları açısından sadece ilk haftada belirlenen veriler arasındaki farklılıklar önemli (P<0.01). Yaş faktörü açısından 4/16 erkek-dişi oranında grup kafes sisteminde yetiştirilen grup hariç, diğer tüm gruplardan elde edilen yumurtaların şekil indeksleri birbirinden farklı oldukları (P<0.01, P<0.001) belirlenmiştir.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 2: Grupların kabuk ağırlığı


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 3: Grupların kabuk kalınlığı


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 4: Grupların şekil indeksi

    Araştırma gruplarından elde edilen sarı ağırlıkları Tablo 5'de verilmiştir. Tablo incelendiğinde serbest grup, çiftleşme ve kafes gruplarının 36-40. hafta yaş dönemi hariç diğer dönemlerde görülen farklılıkların önemli oldukları belirlenmiştir (P<0.01, P<0.001). Yaş dönemleri arası farklılıklar da tüm gruplarda önemlidir (P<0.001).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 5: Grupların sarı ağırlığı

    Araştırma gruplarından elde edilen ak ağırlığı sonuçları Tablo 6'da verilmiştir. Ak ağırlıkları bakımından araştırma grupları arasında önemli farklılıklar (P<0.01, P<0.001) tespit edilmiştir. Araştırma gruplarından elde edilen sarı indeksi sonuçları Tablo 7'de verilmiştir. Serbest grup, çiftleşme kafesi ile grup kafesi grupları arasında sadece 41-44. haftalık yaş döneminde elde edilen sonuçlar arasındaki farklılıklar önemli (P<0.05) bulunmuştur. Yaş dönemleri arasında tüm gruplardaki farklılıklar önemli bulunmuştur (P<0.001).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 6: Grupların ak ağırlığı


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 7: Grupların sarı indeksi

    Araştırma gruplarından elde edilen ak indeksi sonuçları Tablo 8'de verilmiştir. Tabloda serbest grup, çiftleşme kafesi ile grup kafesi grupları arasında; çiftleşme kafes ile grup kafesi alt grupları arasındaki farklıklar önemli bulunmuştur (P<0.001). Gruplara yaşları açısından bakıldığında ise tüm gruplarda faklılıklar önemli bulunmuştur (P<0.001).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 8: Grupların ak indeksi

    Araştırma gruplarından elde edilen Haugh birimi sonuçları Tablo 9'da verilmiştir. Serbest grup, çiftleşme kafesi ile grup kafesi grupları arasında (P<0.01) düzeyinde; çiftleşme kafesi ile grup kafesi alt grupları arasında ise (P<0.001) düzeyinde farklılık belirlenmiştir. Yaş açısından bakıldığında tüm gruplarda faklılıklar önemlidir (P<0.001).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 9: Grupların haugh birimi

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Tartışma
    Serbest sistemde, çiftleştirme kafes sisteminde ve grup kafes sistemi için bu araştırmada tespit edilen yumurta ağırlığı değerleri; bazı literatürlerde bildirilen değerlere yakın2,5,8,10 ve yüksek11 bulunmuştur. Yumurta ağırlığı, tüm araştırma gruplarında bulunan sülünlerin yaşları ile birlikte artış göstermiştir.

    Çalışmada elde edilen kabuk ağırlığı ve kalınlığı değerleri; literatürle5,10,16 benzer bulunmuştur. Kabuk ağırlığının ilerleyen yaşla birlikte arttığı, kabuk kalınlığının ise azaldığı tespit edilmiştir. Buna sebep olarak yaşla birlikte yumurta ağırlığının artması ve dolayısıyla büyüklüğünün artış göstermesi gösterilebilir.

    Şekil indeksi değerleri; bazı çalışmalarda5,8,10,13,16 tespit edilen değerlere benzer bulunmuştur. Şekil indeksinin ilerleyen yaşla birlikte azaldığı tespit edilmiştir.

    Bu araştırmada tespit edilen sarı ve ak ağırlığı değerleri literatürde5,8,10,13,16 bildirilen değerlerle benzerlik göstermektedir. Sarı ve ak ağırlığının ilerleyen yaşla birlikte arttığı görülmektedir. Sarı ve ak ağırlığı değerlerine yetiştirme sistemleri açısından bakıldığında, en yüksek değerlerin serbest yetiştirme sisteminden elde edildiği görülmüştür.

    Sarı ve ak indeksi değerleri; bazı çalışmalarda5,8,10,13,16 elde edilen değerlere benzer bulunmuştur. Sarı indeksinin ilerleyen yaşla birlikte azaldığı, ak indeksinin ilerleyen yaşla birlikte arttığı görülmektedir. Sarı indeksi değerlerine yetiştirme sistemleri açısından bakıldığında en yüksek değerlerin serbest sisteminde elde edildiği görülmüştür.

    Haugh birimi değerleri; sülün yumurtalarının Haugh biriminin belirlendiği bazı çalışmalarda5,8,10,16 elde edilen değerlere benzer bulunmuştur. Haugh biriminin ilerleyen yaşla birlikte azaldığı görülmektedir.

    Sonuç olarak, sülünler çiftlik şartlarında serbest, çiftleştirme kafeslerinde ve grup kafeslerinde olmak üzere her üç sistemde de yumurtlama döneminde yetiştirilebileceği söylenebilir. Yumurta kalite özellikleri bakımından her üç sistem birbiriyle karşılaştırıldığında, her sistemin kendine göre avantaj ve dezavantajı bulunmaktadır. Yumurta dış kalite özelliklerinden yumurta ağırlığı ve şekil indeksi değerleri bakımından çiftleştirme kafesinden elde edilen değerler yüksek bulunmuştur. Yaş ilerledikçe yumurta ağırlığı artış göstermiş fakat şekil indeksi azalmıştır.

    Yumurta iç kalite özellikleri bakımından ise kabuk ağırlığı, kabuk kalınlığı, ak indeksi, Haugh birimi çiftleştirme kafeslerinde yüksek; sarı ağırlığı, ak ağırlığı ve sarı indeksi serbest sistemde yüksek bulunmuştur. Yaşla birlikte ak indeksi, kabuk ağırlığı, sarı ve ak ağırlıkları değerleri artış gösterirken; kabuk kalınlığı, Haugh birimi, sarı indeksi değerleri azalma göstermiştir. Erkek-dişi oranı bakımından çiftleştirme kafeslerinde 1:5 erkek-dişi ve grup kafeslerinde ise 4:16 erkek-dişi genel olarak yüksek değerler göstermişlerdir.

    Bu çalışmada uygulanan yetiştirme sistemlerinin, erkek dişi oranının ve yaşın; yumurta kalite özellikleri üzerine etkili olduğu görülmüştür.

    Hangi yetiştirme sisteminde sülünlerin başarıyla yetiştirileceği yumurtlama dönemindeki özellikler dışında, büyüme, besi performansı ve karkas özellikleri ile ilgili çalışmalarında yapılarak elde edilen sonuçların birlikte değerlendirilmesi ile yetiştiriciye tavsiyede bulunulabilir. Ayrıca yetiştirme sistemlerinin maliyetlerinin farklı olacağından, yetiştiricinin imkânlarına göre tercih etmesinin daha doğru olacağı söylenebilir.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Kaynaklar

    1) Koçak Ç, Özkan S. Bıldırcın, Sülün ve Keklik Yetiştiriciliği. İzmir: Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:538, 2000.

    2) Çetin O, Kırıkçı K. Alternatif Kanatlı Yetiştiriciliği: Sülün- Keklik. Konya: Selçuk Üniversitesi Vakfı Yayınları, 2000.

    3) Demirel Ş. Sülün (P. colchicus) Yumurtalarında Farklı Depolama Sürelerinin Kuluçka Sonuçları ve Bazı Yumurta Kalite Özelliklerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2008.

    4) Erensayın C. Tavukçuluk (Yumurta Tavukçuluğu). Ankara: Nobel, 2000.

    5) Kırıkçı K, Günlü A, Garip M. Some quality characteristics of pheasant (Phasianus colchicus) eggs with different shell colors. Turk J Vet Anim Sci 2005; 29: 315-318.

    6) Woodard AE, Snyder RL. Cycling for Egg Production in the Pheasant. Poultry Sci 1978; 57: 349-352.

    7) Woodard AE. Raising Chukar Partridges. California: Department of Avian Sciences Univercity, 1982.

    8) Tserweni-Gousi AS, Yannakopoulos AL. Quality characteristics of pheasant eggs and effect of egg weight and shell quality on chick weight. Arch Geflügelk 1990; 2: 54-56.

    9) Yılmaz MR. Çiftleşme Döneminde Farklı Biçimde Yetiştirilen Sülünlerde (Phasianus colchicus) Bazı Verim Özellikleri. Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2004.

    10) Kırıkçı K, Günlü A, Çetin O, Garip M. Some quality characteristics of Pheasant (P. colchicus) eggs. J Food Agr Env 2003; 1: 226-228.

    11) Kırıkçı K, Çetin O, Günlü A, Garip M. Effect of hen weight on egg production and some egg quality characteristics in pheasants (Phasianus colchicus). Asian-Australasian J Anim Sci 2004; 17: 684-687.

    12) Kuzniacka J, Bernacki Z, Adamski M. Effect of the date of egg-laying on the biological value of eggs and reproductive traits in pheasants (Phasianus colchicuc L.). Folia Biologica (Krakow) 2005; 53: 73-78.

    13) Günlü A, Kırıkçı K, Çetin O, Garip M. Effect of Hen Age on Some Egg Quality Characteristics of Rock Partridges (A. graeca). Current Problems of Breeding, health, Growth and Production of Poultry, 16th International Conference, Budejovice, Czech Republic.ics (ISVEE) XI, Queensland, Australia, 2007: 211-215.

    14) Özbey O, Esen F. The effects of different breeding systems on egg productivity and egg quality characteristics of rock partridges. Poultry Science 2007; 86: 782-785.

    15) Petrie A, Watson P. Statistics for Veterinary and Animal Science. USA: Blackwell Sci. Lmt. Malden, 1999.

    16) Çetin O, Tepeli C, Kırıkçı K. Sülünlerin (P. colchicus) entansif ortam ve karasal iklimde yetiştirilme imkanlarının araştırılması: I. Yumurta verimi ve kuluçka özellikleri. Vet Bil Derg 1997; 13: 5-10.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • [ Başa Dön ] [ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
    [ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]