Son yıllarda doğal hayatın zenginleştirilmesi amacıyla üretilen sülünler başlıca av
materyali, damızlık, hobi ve eti içinde üretilmektedirler
1-3. Et ve yumurta üretimi için
yapılacak yetiştiricilikte, kafes ve kümeslere adapte olabilecek, yumurta verimleri ve
fertiliteleri yüksek, hastalıklara dirençli olabilen sülün ırkları seçilmelidir. Ülkemizde bu
amaçla halkalı sülünler yetiştirilmektedir
2-4.
Halkalı sülün yumurtaları kahverengi, mavi, beyaz renkte, çoğunlukla zeytin yeşili
renginde ve ağırlıkları 33.00 g civarındadır2,5. Sülün yumurtalarının ağırlığını Kırıkçı
ve ark.5 31.03 g, Woodard ve Snyder6 28.1 ile 29.5 g arasında, Woodard ve ark.7 30.6 g, Tserweni ve Yannakopoulos8 ise 33.6 g,
Yılmaz9 kapalı kümes-kafes, kapalı-sürü, açık kümeskafes,
açık-sürü halinde çiftleştirdikleri sülünlerde
sırasıyla 30.56, 32.06, 31.43 ve 31.53 g olarak
belirlemişlerdir. Yumurta kalite kriterlerinden olan kabuk
ağırlığını Kırıkçı ve ark.10 3.22 g, zar ağırlığını 0.639
g, belirlemişlerdir. Kırıkçı ve ark.5 beyaz, mavi,
kahverengi ve zeytin yeşili rengindeki yumurtaların kabuk
ağırlıklarını sırasıyla 2.789 g, 2.768 g, 3.210 g, 3.166 g
olarak ve kabuk kalınlığını aynı sırayla; 2.02 mm, 2.10
mm, 2.30 mm ve 2.20 mm olarak ölçmüşlerdir.
Kırıkçı ve ark.10 halkalı sülün yumurtalarının kabuk
kalınlığını 0.242 mm olarak ve zar kalınlığını 0.004 mm,
Tserweni-Gousi ve Yannakopoulos8 kabuk kalınlığını
0.270 mm olarak bildirmişlerdir.
Sülün yumurtalarının şekil indeksini Tserweni-Gousi
ve Yannakopoulos8 %80.24, Kırıkçı ve ark.11
%79.62-%81.23, Kırıkçı ve ark.10 %80.69 olarak ve
Kırıkçı ve ark.5 beyaz, mavi, kahverengi ve yeşil renkli
sülün yumurtalarında sırasıyla; %77.87, %81.24, %80.55
ve %80.98 olarak belirlemişlerdir.
Sarı ve ak ağırlığı değerlerini; Tserweni-Gousi ve
Yannakopoulos8 9.78 g ve 16.10 g, Kırıkçı ve ark.10
10.20 g ve 17.57 g, Kırıkçı ve ark.11 9.93-10.56 g ve
16.99-18.05 g, Kırıkçı ve ark.5 mavi, beyaz,
kahverengi ve yeşil renkteki yumurtalar için sarı ağırlığını
sırasıyla; 9.03, 9.57, 10.72 ve 10.13 g; 16.28, 14.37,
17.96 ve 17.79 g, Kuzniacka ve ark.12 9.9-11.4 g ve
17.6-18.0 g, Günlü ve ark.13 10.71-9.91 g ve 16.82-
18.42 g olarak belirlemişlerdir. Bu araştırmalara göre
sülün yumurtalarında sarı ağırlığı ve ak ağırlığı yaşla
birlikte artmaktadır.
Sülün yumurtalarının sarı indeksini ve ak indeksini;
Kırıkçı ve ark.10 %43.19 ve %1.47; Kırıkçı ve ark.11
%41.76-44.29 ve %1.42-1.56; Kırıkçı ve ark.5 beyaz,
mavi, kahverengi ve yeşil renkli sülün yumurtalarının sarı
indekslerini sırasıyla; %43.05, 40.65, 42.27 ve 43.75 ve
%1.40, 1.32, 1.39 ve 1.37; Kuzniacka ve ark.12 %44.2-
47.3 ve Günlü ve ark.13 %45.46-40.74 ve 1.23-1.79
olarak bildirmişlerdir.
Sülün yumurtalarının Haugh birimi değerini; Günlü ve
ark.13 79.51-83.24; Kırıkçı ve ark.5 mavi, beyaz,
kahverengi ve yeşil renkli yumurtalarda sırasıyla; 83.96,
79.91, 82.12 ve 81.47 ve Kuzniacka ve ark.12 77.2-
82.0 olarak hesaplamışlardır.
Bu araştırma entansif şartlarda yetiştirilen sülünlerin
yumurta kalite özelliklerine farklı yetiştirme sistemlerinin
ve yaşın etkisini tespit etmek amacıyla yapılmıştır.