Evcil hayvanlar arasında yapışık ikiz anomalileri en sık olarak ineklerde, nadir olarak da koyun, domuz, köpek ve kedide rastlanmaktadır. Görülme oranları ise yüz binde bir olarak bildirilmektedir
1,8, 11, 14, 15
İkili anomaliler, ya çeşitli bölgelerinden birbirine yapışık olan iki yavru (autositaire), ya da normal şekilde gelişmiş yavrunun bazı vücut kısımlarının özellikle bacaklarının fazla olması ile karakterizedir (parasitaire). Autositaire anomalilerde; ikizler cranial veya caudal bölgede, ortak bir organ etrafında gelişebilir (thoracopagus, pygopagus, craniopagus ischiopagus v.b). Birleşmeler caudal bölgeden ziyade cranial kısımda meydana gelmektedir. Bu grup içinde tek başlı (monocephalus) ve iki başlı (dicephalus), ikizler yer almaktadır. Monocephalienlerde birbirinden ayrılmış iki gövde vardır. Bu anomalilerde, vücudun arka kısmı arkadan öne doğru değişik ölçüde birleşmiş, ön taraf ayrılmıştır 8, 12.
Genetik olmayan ve teratojenik ajanların gen yapısını bozmasından kaynaklanan bu vakaların pek çok sebebi bulunmaktadır. Beslenme yetersizlikleri, hormonal bozukluklar, fiziksel faktörler, gebelik esnasında kullanılan ilaç ve kimyasal maddeler, viral enfeksiyonlar, tavşan ve ratlarda ovumun yaşlanması başlıca sebepler arasında gösterilmektedir 4, 14, 15.
Vakanın Tanımı
Vaka; 3 yaşında ilk doğumu ikiz, 2. doğumunu yapmakta olan akkaraman ırkı bir koyun idi.
Kliniğimize güç doğum şikayeti ile gelmiş ve yapılan muayenesinde cervix uterinin açık olduğu, yavrunun enine gelişle kanala girdiği saptandı. Yapılan sezaryen operasyonunda ölü, bir kafalı, 8 bacaklı yapışık ikiz kuzu alındı (Şekil 1).
Yapılan anatomik muayenede; ortak bir kafaya sahip olan ikizlerin, gögüs bölgelerinde kaynaştıkları gözlendi. Her bir yavrunun kafa dışında diğer kısımlarının tam olarak geliştikleri ve torticocollisin oluştuğu belirlendi. Kafanın neurocranium kısmının normalin yaklaşık iki katı kadar büyüklükte olduğu ve ossa faciei kısmının ise normalin altında bir gelişim gösterdiği gözlendi. Normal pozisyonda bulunan iki kulağın dışında, üçüncü bir kulak, os frontale ile os parietale’nin sınırında bulunmaktaydı. Üçüncü kulağın işitme yoluna sahip olmadığı, aksesuar olarak yer aldığı saptandı. Göz çukurlarının normalden daha küçük oldukları belirlendi. Her iki yavrunun da cinsiyetleri dişi idi. Mandibulanın normal yapıdan daha küçük olduğu gözlendi. Ossa membri thoracici, ossa membri pelvini ve columna vertebralis’lerin her iki yavruda da normal oldukları tespit edildi. Her iki yavru da eşit büyüklükte görünmekteydi.
Usulüne uygun yapılan diseksiyondan sonra, dış bakıda tek bir boyun görülmesine rağmen, her bir yavruya ait boynun os occipitale’deki condylus occipitalis ile eklemleştiği tespit edildi (Şekil 2). Göğüs ve karın boşluğundaki organların pozisyon ve büyüklüklerinin normal oldukları gözlendi.
Sonuç olarak; kafa dışında, gerek iskelet yapısı ve gerekse iç organların normal oldukları tespit edildi.