Göz ve göz kapağı hastalıkları hem kediler hem de köpeklerde görme gibi hayati bir işlevi etkileyerek yaşamı sürdürebilme adına ciddi sorun teşkil etmektedir. Anamnezi takiben ciddi ve doğru bir şekilde yapılan oküler muayene ile göz hastalıklarının birçoğuna hızlı ve kesin teşhis konulabilir
7. Doğru teşhisin konulabilmesi için gözün anatomisi, histolojisi ve fizyolojisi iyi bilinmelidir
8. Bu çalışmada genel durumu etkilenmiş hastalar ve doğru teşhis yapılamadığı için kronikleşen olgular araştırmacıların haklılığını ve önemini ortaya koymaktadır. Bu açıdan burada sunulan veriler kedi ve köpeklerdeki göz ve göz kapağı hastalıkları konularına ilişkin araştırmacılara ve klinisyen veteriner hekimlere önemli bir kaynak ve kılavuz olacaktır.
Han ve ark. 1 tarafından 2002-2013 yılları arasına ait 278 olgunun değerlendirildiği çalışmada 95 köpek ve 56 kedide çeşitli göz ve göz kapağı hastalıkları belirlenmiştir. Bu hastalardan 30 köpek (%62.5) ve 18 kedide (%37.5) olmak üzere 48’inde konjuktivitis (%17.2) hastalığı tespit edilmiştir. Tamalmihan ve ark. 6 yaptıkları retrospektif göz ve göz kapağı hastalıkları çalışmasında 799 olgudan 35’inde (%7.13) konjuktivitis olduğu bildirilmiştir. Bu olguların 34’ü köpek 1’i ise kedide kaydedilmiştir. Çakmakçı 9 tarafından yapılan çalışmada ise toplam 223 adet kedi ve köpekten konjuktivitis tespit edilen hayvan türlerinin 51’i köpek, 39’unun ise kedi olduğu bildirilmiştir. Bu çalışmada ise 201 olgudan 23’ü köpeklerde (%63.89) ve 13’ü kedilerde (%36.11) olmak üzere 34 konjuktivitis olgusu belirlenmiştir. Bu çalışmalar göz önüne alındığında konjuktivitisin köpeklerde kedilere oranla daha fazla görüldüğü ortaya çıkmaktadır.
Han ve ark. 1 yaptıkları çalışmada 278 olgu arasında 7 köpek ve 1 kedide olmak üzere 8 hastada (%2.87) glandula niktitans prolapsusu bildirmişlerdir. Sağlıyan ve Günay (10) tarafından glandula niktitans prolapsusu ile ilgili çalışmada 13 olgunun tamamını köpeklerin oluşturduğu belirtilmektedir. Şahin ve ark. 11 yaptıkları çalışmada 55 göz ve göz kapağı hastalığı olan köpekten 10’unda (%18.18) glandula niktitans prolapsusu olgusu bildirmişlerdir. Bu çalışmada da glandula niktitans prolapsusu oranının %11.94 olduğu belirlenmiştir ve bu olguların tamamının köpek türünde görülmesi belirtilen çalışmalarla uyumludur. Ancak glandula niktitans prolapsusu olgularının kedilerde nadiren de olsa şekillenebildiği bilinmektedir 1,12. Hastanemizde kedilerde glandula niktitans prolapsusuna rastlanmamıştır.
Tamalmihan ve ark. 6 retrospektif çalışmada 21 köpekte (%4.94) amorozis hastalığını bildirmiş, kedilerde amorozis tespiti bildirmemiştir. Büyükönder ve ark. 13 yaptıkları çalışmada 15 köpekte (%1.84) amorozis tespit etmiştir. Bu çalışmada ise 5 köpekte (%3.65) amorozis tespit edilmiştir. Bunlara dayanarak köpeklerde göz ve göz kapağı hastalıkları arasında amorozis prevalansı %1-5 dolaylarında seyrettiği değerlendirilebilir.
Kumar ve ark. 14 yaptıkları retrospektif çalışmada 60 göz hastalığı olan köpekten 13’ünde (%21.66) kornea hasarı tespit etmiştir. Yine başka bir çalışmada 15, 231 göz hastalığı olan köpekten 46‘sında (%19.91) kornea hasarı bildirilmiştir. Bu retrospektif çalışmada ise göz hastalığı olan 137 köpekten 12’sinde (%8.76), 64 kediden ise 7’sinde (10.93) kornea hasarı tespit edilmiştir. Bu verilere göre köpek ve kedilerde göz ve göz kapağı problemleri arasında kornea hasarı olguları %8-25 oranlarında seyretmekte ve köpeklerde kornea hasarı olgularıyla kedilere göre daha sık karşılaşıldığı ortaya çıkmaktadır.
Sanchez ve ark. 16 göz hastalığı olan 229 köpeğin 39’unda (%17.03) keratitis olgusu bildirmişlerdir. Kumar ve ark. 14 çalışmalarında göz hastalığı olan 60 köpekten 13’ünde (%21.67) keratitis tespit etmiştir. Bu çalışmada 137 köpekten 18’inde (%13.14) keratitis olduğu tespit edilmiştir. Çalışmalardaki oranlar birbirine yakın olarak değerlendirilmiştir.
Han ve ark. 1 yaptıkları çalışmada, göz ve göz kapağı hastalığı olan 96 köpekte 4 vakanın (%4.16) entropiyon olduğu bildirmiştir. Şahin 11 tarafından yapılan göz ve göz hastalığı çalışmasında 5 köpekte (%9.1) entropiyon bildirilmiştir. Bu çalışmada ise 137 göz ve göz kapağı hastalığı olan köpeğin 12‘sinde (%8.76) entropiyona rastlanılmıştır. Bu sonuçlara göre mevcut çalılşmada entropiyona köpeklerde rastlanma oranının, Han ve ark. 1 tarafından yapılan çalışmaya göre yaklaşık iki katı sıklıkta ve Şahin 11 tarafından yapılan çalışma ile benzer bir sonuç olduğu görülmektedir.
Yapılan retrospektif çalışmalarda cinsiyet faktörü bazı araştırmacılar tarafından dikkate alınmazken 1,17,18, değerlendirmeye alınan çalışmalar da olmuştur 6,15,19. Bu çalışmada söz konusu göz ve göz kapağı hastalıklarının genelinin cinsiyet faktörü ile doğrudan ilişkisi olmasa da prevalans içerisinde cinsiyet dağılımının belirlenmesi amacıyla erkek ve dişi hasta oranı (129 erkek %64.18 ve 72 dişi %35.82) sunulmuştur.
Sonuç olarak; bu çalışmada, çeşitli göz ve göz kapağı hastalıkları belirlenen kedi ve köpeklerde toplam 201 olgunun retrospektif olarak değerlendirilmesiyle prevalans bilgileri sunuldu. Göz ve göz kapağı hastalıklarının birçoğunun köpeklerde kedilere kıyasla daha fazla karşılaşıldığı belirlendi.
)
)
)
)
)
)
)
)
)
){kind=link}
