Amaç: Koroner arter bypass cerrahisinde asıl amaç komplet revaskülarizasyonu sağlamaktır. Ancak bazı hastalarda; aynı koroner arterdeki yaygın ateroskleroz nedeni ile, anastomoz yeri bulmak mümkün olamamakta ve koroner endarterektomi kaçınılmaz olmaktadır. Bu çalışmada; koroner endarterektomi sonrası bypass yapılan hasta grubu ile, sadece koroner arter bypass cerrahisi yapılmış grup karşılaştırılarak, endarterektomi işleminin; postoperatif erken dönem mortalite ve morbiditeye etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada; kliniğimizde Ocak 2000 – Aralık 2016 tarihleri arasında ek kardiyak hastalığı olmayan ve ek cerrahi prosedür geçirmeyen, koroner bypass operasyonu esnasında koroner endarterektomi uygulanan 103 hasta ile, koroner endarterektomi uygulanmamış 104 hastanın preoperatif, peroperatif ve postoperatif verileri retrospektif olarak taranmış, çalışma grubu ile kontrol grubunun verileri istatistiksel yöntemlerle karşılaştırılmıştır.

Bulgular: Karşılaştırılan gruplar arasında demografik özellikleri ve risk faktörleri açısından anlamlı fark yoktu. Koroner endarterektomi uygulanan hastaların; %72.8’i erkek, %27.2’si kadın, yaş ortalaması 57.83±10.06’idi. Farklı koroner arterlere toplamda 117 endarterektomi işlemi uygulanmış olup; (n: 50), (%42.7)’sine açık endarterektomi, (n: 67), (%57.3)’sine kapalı endarterektomi yapılmıştır. Endarterektomi uygulanmış grupta mortalite oranı; (n: 5), %4.9, kontrol grubumuzda; (n: 3), %2.9 olarak saptandı. Endarterektomi grubunda peroperatif MI(Myokard Enfarktüsü) oranı; %2.9’iken, kontrol grubunda peroperatif MI gözlenmedi. Postoperatif endarterektomi grubunun tamamında ikili antiagregan, diğer grupta tekli antiagregan tedavi kullanılmıştır. İntra aortik balon pompası kullanımı endarterektomi grubunda; (n: 9), %8.7, kontrol gurubunda; (n: 1), (%1) olup istatiksel olarak anlamlıdır (P: 0.009).

Sonuç: Komplet revaskülarizasyonu sağlamak amacı ile; koroner endarterektomi işleminin postoperatif yeterli antiagregan tedavi ile birlikte kabul edilebilir sonuçlarla yapılabileceğini düşünmekteyiz.