Katranın yörede hayvan hastalıklarında aşağıdaki durumlarda kullanıldığı saptanmıştır.
Aktinomikoz (Actihomycose): Sığırların boynundaki şişlikler yörede “domuz başı” olarak adlandırılır. Tedavisinde bu şişlikler temiz bir bıçak veya daha çok çıra ile yarılarak bir enjektör yardımı ile içine katran püskürtülür (KK 22). Hayvanlarda apseli (iltihaplı) bölgelere katran temiz bir bez ile sürülerek, apsenin olgunlaşması ve patlaması sağlanır. Ayrıca, çıra ile apse patlatıldıktan sonra iyileşinceye kadar katran uygulanır (KK 6, KK 7, KK 15, KK 21, KK 22).
Rumen Asidozu (Asidosis ingestae ruminis): Hayvanın aşırı yem (kesif yem) tüketmesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Hayvanın bağırsak metabolizmasını hızlandırmak ve bağırsak içeriğinin hızla dışarı atılmasını sağlamak amacıyla hayvana 0.5–1 L civarında katran içirilir (KK 32).
Dış Parazitler: Bölgede hayvanları dış parazitlerden (sinek, böcekler, kene, bit pire ve uyuz) korumak amacı ile katran parazitin görüldüğü bölgeye sürülür (KK 2- KK 5, KK 10, KK15-18, KK 20, KK 22-26, KK 29-31, KK 34). Hayvanın kurtlanmasını önlemek amacıyla sineklerden (Hypoderma bovis) korunmak için katran su ile veya yağ ile karıştırılarak iki veya üç gün arayla bölgeye uygulanır (KK 9, KK12, KK13). Yine aynı amaçla katran, mazot ile seyreltilerek temiz bir bez veya sünger ile hayvanın vücuduna sürülür (KK 33). Hayvanların derisinde kurtların (Hypoderma bovis) oluşturduğu yaralara karşı katran ve püse (çam ağacından elde edilen bir çeşit yağ) karışımı uygulanır (KK 29).
Uyuz hastalığında hayvanın vücudunun çeşitli yerlerindeki kıllar dökülür ve bu bölgelerde yaralar oluşur. Tedavide deri döküntüleri temizlenir, hastalık geçinceye kadar temiz bir bez, fırça veya sünger ile bölgeye katran sürülür (KK 6). Ayrıca, katran ve püse uyuz olan bölgeye uygulanır (KK 22). Uyuz, bit, kene, pire ve sineklerden korunmak için katran su ile karıştırılıp koltuk altı ve kuyruk altına sürülür (KK 8, KK 21).
Hayvanı rahatsız eden bit ve pireden korunmak ve mücadele etmek için zeytinyağı ile katran karıştırılarak bir hafta arayla birkaç kez hayvanın derisine uygulanır (KK 6, KK 35).
Kene, bit ve pireden korunmak ve mücadele etmek için ilkbahar ve sonbaharda birer kez, yazın her ay katran, Kenez (İnsektisit, Acaricit bir müstahzar) ve su ile karıştırılarak hayvan bir havuz veya bir küvet içerisine daldırılarak banyo yaptırılır (KK11, KK 21). Kene yapışmasını önlemek için hayvanın anüs bölgesine katran sürülür (KK 11 ).
Kene ve uyuzda, Sütleğen (itirge) (Euphorbia supp.), katran ve su karıştırılıp hayvan bir havuz veya leğen içerisine daldırma yöntemi ile senede üç kez banyo edilir (KK 14) veya su dolu bir havuza katran dökülerek hayvan buraya batırılır (KK 23).
Boynuz Kırıkları: Yörede özellikle küçükbaş hayvanlarda boynuz kırıkları görülür. Boynuzu kırılan hayvan zapturapt altına alındıktan sonra kanamayı durdurmak ve bölgeye sineklerin larva bırakmasını engellemek için katran ve püse (çam ağacından elde edilen bir çeşit yağ) karışımı (KK 2, KK 27) ya da su veya zeytinyağı ile katran karışımı hazırlanarak bölgeye sürülür (KK 9) (Şekil 1a,b,c,d).
İç Parazitler: İç parazitlerden (bağırsak ve mide parazitleri) korunmak ve tedavi amacıyla katran hayvanların içme sularına katılır (KK 5, KK 9, KK 18, KK 26, KK 30, KK 32, KK 35) veya ağızdan içirilir (KK 33). Aynı amaçla keçilerin içme suyuna katran ve “çorak” (tuz-un karışımı) dökülerek içmesi sağlanır (KK 28).
Kıl kurdu, şerit gibi parazitlerle mücadelede katran suya katılarak hayvanın içmesi sağlanır (KK 11-13) ya da katran, ya un ve şeker (KK 11) ya da un ve tuz (KK 11-13) ile karıştırılıp hap şekline getirilerek hayvana yutturulur.
İshal (Diarrhea): İshale yakalanan oğlaklara, katran bir keçe parçasına emdirilerek yutturulur veya katran su ile karıştırılarak içirilir (KK 12). Yumurta akına 2-3 damla katran damlatılarak ishal olan hayvana yedirilir (KK 26).
Keçi Ciğer Ağrısı (Pleuropneumonia Contagiosa Caprae): Hayvanların sularına katran karıştırılarak içmesi sağlanır (KK 19).
Şap Hastalığı (Stomatitis Aphtosea Epizootica): Hastalık yörede “tabak” olarak bilinir. Tabak hastalığında, hasta hayvanın ağız ve tırnak aralarındaki yaralara katran bir pamuk yardımı ile sürülür. Bu tedaviye hayvan iyileşene kadar aralıklarla devam edilir (KK 11, KK 12, KK 14, KK 21, KK 27, KK 32, KK 34).
Ayak Hastalıkları: Hayvanların tırnaklarında çeşitli nedenlerle oluşan yara, çatlak, çürük oluşumunda hayvan, kuru ve temiz bir yere alınır. Tırnak temizliği yapılır. Nekroze kısımlar uzaklaştırılır ve katran ısıtılarak bölgeye dökülür (KK 1, KK 3, KK 6, KK 21, KK 25, KK 27, KK 29, KK 34, KK 35). Hayvanların ayaklarında ve tırnak aralarında oluşan şişliklere, çürüklere katran sürülür (KK 15, KK 19, KK 25, KK 31). Tırnak kesiminden sonra oluşan kanamayı durdurmak ve yara iyileşmesini hızlandırmak amacıyla katran ısıtılarak bölgeye dökülür (KK 17, KK 31).
Tırnağında yara olan hayvanın tırnak temizliği yapılarak, yara üzerine temiz bir bez yardımıyla katran uygulanır11.
Varroa ve Diğer Arı Parazitleri: Varroadan, diğer arı parazitleri ve kovan içi güvelerden korunmak veya yok etmek amacıyla kovanlarının içerisine ve çıtalar üzerine katran bir pamuk yardımı ile sürülür (KK 2, KK 21, KK 23, KK 25, KK 27-29) veya tezek (ineklerin dışkılarının kurutularak elde edilen bir çeşit yakıt) üzerine damlatılarak tütsüleme yolu ile kovanlara verilir (KK 6, KK 21, KK 31). Ayrıca, katran su ile karıştırılıp arılar üzerine ve kovan içerisine bir pompa yardımı ile püskürtülür (KK 26).
Deri Yaralanmaları: Vücudun çeşitli bölgesinde oluşan yaraların iyileşmesini hızlandırmak, kanamayı durdurmak için temiz bir bez veya pamuk ile katran sürülür (KK 3, KK 9-13, KK 16-19, KK 24, KK 25, KK 27, KK 29-31, KK 33-35).
Hayvanların beslenme sırasında, ektima, şap, veba gibi hastalıklar sonrası oluşan ağız yaralarında (KK 12, KK 34) ve memede oluşan yaralarda (KK 24) bir pamuk yardımı ile bölgeye katran sürülür.
Yılan Sokması: Hayvanları yılan soktuktan sonra hayvanı iyileştirmek için hayvanın burnunun üstü, “bicik” (meme bölgesi) ve arka bacaklar arası dağlanarak bu bölgelere katran sürülür. Hayvana katran koklatılır (KK 6, KK 22).
Yılan sokması durumunda, çiğ yumurta ile bir çay kaşığı kadar katran karıştırılıp hayvana içirilir (KK 7).