Buzağılarda neonatal dönemde ortaya çıkan, önemli ekonomik kayıplara neden olan hastalıklar arasında göbek bölgesine ilişkin lezyonlar önemli bir yer tutmaktadır
1,2.
Doğum sonrasında göbek kordonunun hijyenik koşullarda ve yeterli uzunlukta kesilmemesi, barınak ortamının hijyenik olmayışı, yetersiz kolostrum alınması gibi faktörlerin yanısıra ortamda patojenik mikroorganizmaların bulunması da göbek bölgesinde lezyonların ve enfeksiyonun oluşumunu arttırır1,3-5.
Normal koşullarda, organizmada oksidan ve antioksidanlar denge halindedir. Ancak yangı, enfeksiyon ve stres gibi durumlarda bu denge oksidanlar lehine bozularak hücre ya da dokularda hasara neden olabilen oksidatif stres oluşturmaktadır6,7. Oksidatif streste konsantrasyonu artan serbest radikaller; lipid, karbonhidrat, protein ve nükleik asit gibi molekülleri etkileyerek oksidatif hasara neden olurlar8. Hücre zarındaki doymamış yağ asitlerinin peroksidasyonuna neden olan serbest oksijen radikalleri, bir taraftan zardaki yağ asitlerini etkileyerek yeni radikallerin oluşumuna neden olurken diğer taraftan açığa çıkan hidrojen atomlarını alarak lipid peroksitlerine dönüştürürler7,9. Lipid peroksitlerden en iyi bilineni araşidonik asidin oksijenasyonu ya da doymamış yağ asitlerinin oksidatif yıkımı sonucu oluşan malondialdehit (MDA)'tir9,10. İyon transportu, enzim aktiviteleri ve hücre membranının bozulması gibi değişimlere neden olan MDA, hücresel hasarın şiddetini belirlemede kullanılmaktadır11,12. Organizmada serbest radikallerin oluşturduğu hasarı ve/veya lipid peroksidasyonunu önlemek amacıyla görev yapan savunma sistemi antioksidan savunma sistemi (katalaz, glutatyon peroksidaz, E vitamini vb) olarak adlandırılmaktadır13.
Nitrik oksit (NO), nitrik oksit sentaz enziminin katalizlediği reaksiyonla L-arjininden sentezlenen bir moleküldür. Birçok fizyolojik ve patofizyolojik süreçte rol oynayan önemli bir radikaldir14. Nörotransmisyon, kan basıncının düzenlenmesi ve immun regulasyon gibi fonksiyonlara sahiptir15. Yangı doğurucu özelliğe sahip olmakla beraber birçok organ ve doku için oldukça zararlı olan peroksinitrite dönüşen16 NO, bakteri17, virus18 ve parazite19 karşı savunmada oldukça önemli bir moleküldür. Organizmada stres, kronik hastalıklar, enfeksiyon ve sindirim bozukluğu gibi durumlarda serbest radikal miktarı artmakta dolayısıyla doku hasarı ve yangı oluşmaktadır.
Bu çalışmada da buzağılarda neonatal dönemde sık görülen göbek yangılarında (omfalitis) oksidan-antioksidan sistem üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
)
