Beyin kanaması insanlarda kongenital vasküler anomaliler, koagülasyon bozuklukları, arteroskleroz, hipertansiyon, primer ve metastazik beyin tümörleri, trafik kazaları, ateşli silah ve penetran cisimler sonucu yaygın olarak görülmektedir ve şekillenen ani ölüm ve felç olgularının en önemli sebeplerindendir
6-11,16,17. Olgumuzda dağ keçisinde beyin travmasının nedeni ateşli silah yaralanmasına bağlı olarak beyne yerleşen saçma tanesidir.
İnsanlar ve vahşi hayvanlar tarafından avlanma ve doğal nedenlerle (kavga, yüksekten düşme, hastalık, kötü beslenme) birçok dağ keçisi telef olmaktadır 3,4. Sunulan olguda vücudun muhtelif yerlerinde saçma tanelerinin bulunması travmanın bir avlanma neticesinde meydana geldiğini göstermektedir. Olgunun klinik ve radyografik bulguları dikkate alınarak sağaltım uygulandı. Hayvanın klinik tablosunda önemli bir değişikliğin olmaması sonucu alınan kranium BT'sinde beynin parietal bölgesinde bir saçma tanesinin olduğu ve sınırı düzgün lokalize geniş kanama odaklarını andıran izodens alanlar belirlenmiştir. Bu bulgulardan hareketle hayvana bir saçma tanesinin (hiperdens alan) neden olduğu beyinin kanaması (izodens alan) tanısı konulmuştur.
Beyin kanaması, kanamanın tipi ve şiddeti ile etkilenen beyin dokusuna bağlı olarak çeşitli nörolojik semptomlar (kusma, disfaji, inkoordinasyon, görme bozukluğu, bilinç kaybı, epilepsi, paresi) gösterir 5,9,14,16-18. İnsanlarda ani başlayan şiddetli baş ağrısı, bulantı ve bilinç kaybı gibi nörolojik semptomlar kranial hemorajinin tipik bulguları olarak kabul edilmektedir. Nörolojik bulgular genelde ani başlar ve progresif seyir gösterir. Beyindeki lokalizasyon ve yaygınlığına göre hemiparezis (posterior fossa) ve oftalmopleji, hırıltılı solunum, myosis ve koma gibi serebellum veya medulla oblongata patolojileri görülür 14,17,18. Benzer bozuklar bulunan hastalıkların ayırıcı tanısında başta BT ve magnetik rezonans (MR) görüntüleme, beyin omurilik sıvısı (BOS) analizi ve Elektro-Ensefalo-Gram (EEG)'den yararlanmak önemlidir 5,9,10,14,16. Olgumuzda tomografik olarak tanınan beyindeki saçma tanesi nedenli inkoordinasyon saptanmıştır.
Yaygın ve devam eden beyin kanamaları hastayı komaya ve ölüme götüren komplike bir süreç olduğundan yoğun bakım altında bir sağaltım uygulanır. Bilinci açık lokal beyin kanamalı hastaların gözetim altında tutulması ve şikayetine yönelik semptomatik tedavi uygulamasının yapılması önerilmektedir. Kortikosteriodlerin özellikle deksametazon ve betametazonun beyin kanaması riskini azalttığı belirtilmiştir 9-11,16. Hastaya beyin ödeminin rezolusyonu ve kanamanın önlenmesine yönelik olarak kortikosteroidler ve hipertonik sıvılar uygulanmıştır.
Mevcut olguda hayvanın hayati tehlikeyi atlattığı (Şekil 1a), hematomun zamanla rezorbe olabileceği fakat koordinasyon bozukluğu ve görme kaybının kalıcı olacağı, bakım-beslenmesinin kapalı bir mekanda sürdürülmesinin gerekliliği belirtilerek hayvan taburcu edilmiştir. Dağ keçisinin taburcu edildikten altı ay sonra genel durumunun kendi yaşamını idame ettirecek kadar iyileştiği öğrenilmiştir. Buradan lokal beyin kanamalarının uzun sürede rezorbe olacağı, klinik tabloda buna paralel bir düzelmenin olacağı yöndeki görüşümüz teyit edilmiştir.
Bu olgu sunumunda beyin travması şüphesi bulunan yaban hayvanlarında detaylı klinik ve radyografik değerlendirmelerin yanında BT gibi ileri görüntüleme tekniklerinden mutlaka yaralanılması gerektiği kanısına varılmıştır.
)
)
