Çalışmada Fırat Üniversitesi Deneysel Araştırmalar
Merkezi (FÜDAM)’nden temin edilen 6-8 haftalık 200-
250 gram ağırlığında 36 adet erkek Sprague-Dawley ırkı
ratlar kullanıldı. Deneysel uygulamalar boyunca ratlar,
laboratuvar hayvanları bakım ve kullanım şartlarına
(24±3 ℃) uygun olarak bireysel kafeslerde
barındırılmıştır. Beslenmelerinde FÜDAM’dan temin
edilen standart rat pelet yemi ve su ad-libitum olarak
sağlandı. Ratlar her grupta 6 hayvan olacak şekilde 6
gruba ayrıldı ve araştırma 21 gün sürdü. Araştırmada
subkronik bakır toksikasyonu oluşturmak için Cu,
Cu+FM ve Cu+Krisin gruplarındaki ratlara, araştırma
süresince her gün gavaj ile 500 ppm düzeyinde bakır
sülfat uygulanmıştır. Deney hayvanlarının seçimi ve
yapılan uygulamalar için Fırat Üniversitesi Hayvan
Deneyleri Etik Kurulu Başkanlığı’ndan etik kurul onayı
alınmıştır (08.01.2014/15). Bakır Sülfat (SIGMA), krisin (ALDRICH, P. Code: 101425030) ve fluniksin meglumin
(50 mg/mL) ticari olarak faaliyet gösteren firmalardan
temin edilmiştir. Araştırmada kullanılan bakır sülfat
13,14, fluniksin meglumin
15 ve krisin’in
16 dozları
belirlenirken önceki çalışmalar baz alınmıştır.
Araştırma, her birinde 6 tekerrür bulunan kontrol ve
5 deneme grubundan oluşturuldu. Ratların ferdi olarak
canlı ağırlıkları belirlendi ve homojen ağırlık dağılımı
sağlanarak bireysel olarak standart rat kafeslerinde
barındırıldı. Araştırma grupları Tablo 1’de sunulmuştur.
Denemede tüm gruplara araştırma süresince her
gün laboratuvar hayvanlarının bakım ve kullanım
şartlarına uygun olarak 12 saat aydınlık, daha
sonrasında 12 saat karanlık olacak şekilde ışıklandırma
programı uygulandı. Araştırma süresince her gün
guruplara ait uygulamalar yapıldı ve son uygulamadan
24 saat sonra hayvanlar dekapite edilip alınan kan
örnekleri biyokimyasal analizler için uygun şekilde
saklandı.
Yem Analizleri: Yem örneklerinin kuru madde,
ham kül, ham protein (Kjeldahl metodu) ve ham yağ
(eter ekstraksiyon) analizleri AOAC 17’a göre, ham
selüloz düzeyi ise Crampton ve Maynard 18’a göre
belirlendi (Tablo 2).
Kan Analizleri: Tüplere alınan kan örneklerinin
serumları çıkarıldı. Serumda kortizol, glikoz, albümin,
kreatinin, globulin, total protein, üre, ALT, AST, total
kolesterol, trigliserit, HDL, VLDL ve LDL analizleri hizmet
alımı şeklinde, Fırat Üniversitesi Hastanesi Merkezi
Laboratuvarı’nda yaptırıldı.
İstatistik Analizler: İstatistiksel analiz için SPSS
21 paket programından yararlanıldı 19.
Değerlendirmede verilere One-way Anova testi
uygulandı, gruplar arasındaki önemliliğin belirlenmesinde
ise Duncan çoklu karşılaştırma testi uygulandı.
Sonuçların istatistiksel olarak değerlendirmesinde
önemlilik, P<0.05 esasına göre ele alındı.