Gebelik esnasında annenin geçirdiği enfeksiyon etkenlerinden birçoğu plasentayı geçerek intrauterin veya fetal enfeksiyona neden olabilmektedir. TORCH grubu (Toxoplasma, Rubella, CMV, Herpes Simpleks virüsü) grubu enfeksiyonlar içerisinde bulunan T. gondii ve rubella konjenital enfeksiyonlara neden olan etkenler arasında bulunmaktadır
7.
T. gondii'nin neden olduğu enfeksiyon tüm dünyada yaygın görülmektedir 8. T. gondii prevalansı araştırılan popülasyona ve bölgelere göre değişmektedir 9. Bu değişiklikler farklı enfeksiyon kaynaklarına maruz kalmaktan kaynaklanmaktadır. Başlıca bulaş kaynakları T. gondii ookistleri içeren enfekte olmuş kedilerin dışkısı ile kirlenmiş toprak, su veya kist içeren çiğ ya da pişmemiş ettir 10.
Yurt dışında yapılan çalışmalara bakıldığında; 2017 yılında Irak’ta Toxo IgM antikor serpozitivitesi %18.6 20, Hindistan’da ise %20 21 olarak bildirilmiştir. Brezilya’da ise 712 gebenin değerlendirildiği çalışmada Toxo Ig M antikor seropozitifliğine rastlanmazken Toxo IgG antikor seropozitfliği %51 (n=362) tespit edilmiştir. Ayrıca anne yaşının yüksek olmasının ve eğitim düzeyinin düşük olmasının Toxo IgG antikor seropozitifliği ile ilişkili olduğu saptanmıştır 22.
Ülkemizde de farklı bölgelerde yapılan çalışmalarda gebelerde toxoplazma serpozitiflik oranları bildirilmiştir. Bingöl’de 2017 yılında beş yıllık periyotta 10.178 gebenin Toxo IgM ve Toxo IgG antikorlarının incelendiği çalışmada seropozitiflik yüzdeleri sırasıyla %2 ve %63 saptanmıştır 11.
Adana’da 11.313 serum örneğinin değerlendirildiği çalışmada Toxo IgM antikor seropozitifliği %1.8, Toxo IgG antikor seropozitifliği %46.3 bulunmuştur 12. Yapılan diğer çalışmalarda Toxo Ig M ve Toxo Ig G antikor serpozitiflikleri sırasıyla Artvin’de %1.3 ve %30.3 (13), Kahramanmaraş’ta %2.26 ve %47.1 14, Ankara’da %0.2 ve %26.4 15, Afyon’da %1.6 ve %22.7 16, Van’da %1.1 ve %37.6 17, Ispartada %1.8 ve % 28.4 18 tespit edilmiştir. Muğla’da ise 191 gebenin dahil edildiği çalışmada, Toxo IgM antikor seropozitivitesi %3.7, Toxo IgG antikor seropozitivitesi %18.8 tespit edilmiştir 19. T. gondii antikor seropozitivitesinin diğer bölgelere göre Bingöl ve Adana yörelerinde yüksek, Muğla’da ise düşük olduğu görülmektedir.
Bu çalışmada ise Toxo IgM antikorları %2.9 (n=274) oranında pozitif saptanırken, IgG antikorları seropozitiflik oranı %23.7 tespit edilmiştir. Toxo IgG seropozitifllik oranlarımızın Bingöl ve Adana yöresine göre daha düşük olmasının yemek alışkanlıklarının farklı olmasından kaynaklanabileceği düşünülmektedir.
Gebeler arasında Rubella antikor seropozitiflik oranları da ülkeden ülkeye büyük farklılıklar göstermektedir. Irak’ta Rubella IgM antikorları %6.83 20, Hindistan’da %26.8 21 olarak saptanmıştır. Bir çok gelişmekte olan ülkede, gebelerde Rubella seropozitifliğinin değiştiği rapor edilmiştir 23,24.
İzmir’de Ege Üniversitesi’nde 1.875 gebenin retrospektif olarak değerlendirildiği çalışmada gebelerin 3'ünde (%0.2) Rubella IgM antikor pozitifliği, 1.744'ünde (%93.2) Rubella IgG pozitifliği saptanmıştır25. Ülkemizde yapılan diğer çalışmalarda; Rubella IgM ve Rubella IgG antikor seropozitifliği sırasıyla Afyon'da %1.8 ve %2.5 16, Kahramanmaraş’ta %0.2 ve %93.2 14, Artvin’de %0.3 ve %95.2 13, Van’da %0.5 ve %86.5 17, Bingöl’de %0.8 ve %91.1 11, Muğla’da %0.8 ve %89.5 19 saptanmıştır. Bu çalışmada ise Rubella IgM antikorlarında %0.7 (n=274) pozitiflik saptanırken, IgG antikorları seropozitiflik oranı %98.3 (n=237) olup, oranlarımızın ülkemizdeki çalışmalarla uyumlu olduğu görülmektedir.
Avrupa’da İtalya 26 ve Fransa 27 gibi bazı ülkelerde TORCH grubu enfeksiyonlar için zorunlu tarama testleri uygulanmaktadır. Ancak ülkemizde tarama testleri rutin olarak kullanılmamaktadır. Türkiye’de tarama testlerinin rutin uygulanmasının gerekliliği konusunda farklı görüşler bulunmaktadır 13,16,19. Ülkemizde yapılan çalışmalarda olduğu gibi bu çalışmada da Rubella IgM seropozivitesinin düşük olması, ayrıca Rubella aşısının ulusal aşılama takviminde de bulunmasından dolayı, tarama testinin sağlayacağı katkının sınırlı olmasına neden olacağı düşünülmektedir. Ancak T. gondii seropozitivitesi %18.8-63 arasında dağılmaktadır. Bu dağılım yemek alışkanlıklarının değişikliğinden kaynaklanabileceği gibi sosyokültürel farklılıklardan ya da altyapı koşullarından da kaynaklanabilir. T. gondii’ye duyarlı gebelerin varlığından dolayı gebelik esnasında gelişebilecek enfeksiyona karşı daha dikkatli olunması uygun olacaktır. Bu aşamada gebelik planlayan kadınların ve gebelerin eğitiminin konjenital toxoplasmosisin engellenmesinde en önemli adımlardan biri olduğu kanaati oluşmuştur.
)
