[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]
Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi
2021, Cilt 35, Sayı 2, Sayfa(lar) 072-076
[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
Veteriner Tıbbi Ürünler için E-Reçete ve İlaç Takip Sistemi Üzerine Bir Değerlendirme
Yavuz BAYGELDİ1, İlker KARACA2, Yasin BAYKALIR3
1Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Hayvan Hastanesi, Elazığ, TÜRKİYE
2Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Cerrahi Anabilim Dalı, Elazığ, TÜRKİYE
3Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Elazığ, TÜRKİYE
Anahtar Kelimeler: Elektronik reçete, sağlık bilgi sistemleri, veteriner hekim, anket
Özet
Bu çalışmada Elazığ ilinde faaliyet gösteren veteriner hekimlerin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından zorunlu hale getirilen Veteriner Tıbbi Ürünleri için E-Reçete ve İlaç Takip Sistemi (İTS)’ne yönelik bakış açılarının değerlendirilmesi, zaman ve ilaç kaybını engellemede sistemin ne kadar etkin olduğu, E-reçete kullanımının saha şartlarında uygulanabilirliği, veteriner hekimler tarafından sistemin farkındalığı ve güvenilirliği açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Katılımcılar Veteriner Hekimler Odası’na kayıtlı veteriner hekimlerden, evrendeki birey sayısı bilinen örneklem genişliği formülü kullanılarak basit tesadüfi örneklem yöntemiyle belirlenmiş ve 41 hekim ile yüz yüze görüşülerek anket uygulanmıştır. Veteriner hekimlere E-reçete eğitimi alıp almadıkları, idari veya cezai bir süreç geçirmeleri, E-reçetenin güvenilirliği, ilaç tasarrufu, gereksiz ilaç kullanımı, iş yükünü arttırma, denetim, uygulamanın desteklenmesi, gıda güvenliğine ve ülkemiz sağlık hizmetlerine katkısı ile ilgili 14 soru sorulmuştur. Veteriner hekimlerin %9.8’inin kadın, %90.2’sinin erkek olduğu, 25-35 yaş aralığında %60.97 35-45 yaş aralığında %21.96 45 yaşından büyük olanların oranın ise %17.07 olduğu görülmüştür. Veteriner hekimlerin bir günde 1-3 arasında E-reçete yazanların oranının %43.9 olduğu, 3-7 arasında %41.5 yedi ve üzeri yazanların oranının ise %14.6 olduğu görülmüştür. E-reçete uygulaması konusunda hasta sahiplerinin eğitilmesi ve denetimlerin sıklaştırılması özellikle gıda güvenliği açısından önem arz edecektir. E-reçete sistemine hasta sahiplerinin demografik bilgilerinin işlenmesi bu bağlamda da faydalı olacaktır. Sistemle ilgili altyapı eksikliğinin giderilmesi ve sistemin çalışma hızının arttırılmasına yönelik teknik çalışmalar yaygınlaştırılmalıdır. Veteriner hekimliği alanında E-reçete sisteminin daha etkin hale getirilmesi amacıyla ulusal düzeyde hekimlerin görüş, beklenti ve sorunların çözümüne ilişkin araştırmalar yapılması ön görülmektedir.
  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Giriş
    Gün geçtikçe artan teknoloji kullanımı insanların bilgiye ulaşmalarını kolaylaştırmıştır. Küreselleşen dünyada çeşitli kuruluşlar varlıklarını korumak ve daha da güçlenmek adına bilgiyi bir kaynak olarak ele alıp bu kaynağı geliştirme ve yönetme yollarını aramaktadırlar. Bu amaç için artan teknoloji kullanımının da etkisiyle birçok alanda kullanılan bilgi sistemleri geliştirilmeye başlanmıştır. Günümüzde kamu kuruluşları bilgi toplumuna dönüşümde bir taraftan aktif rol alarak bu dönüşümü şekillendirmekte; diğer taraftan bu dönüşümden kendileri de etkilenerek bilgiye dayalı kurumlar olma yönünde önemli çabalar göstermektedir 1. Şüphesiz bu kuruluşlardan yapısal ve işlevsel açıdan en karmaşık olanı sağlık hizmeti sunan organizasyonlardır 2. Türkiye’de sağlık sektöründe son yirmi yılda yapısal ve teknolojik anlamda birçok değişiklik ve dönüşüm yaşanmaktadır. Sağlık alanında kullanılan bilgi sistemleri en alt kullanıcısından en üst kullanıcısına kadar kullanıcılarının ihtiyaç duyduğu tüm bilgilere ulaşarak ilgili kişinin sağlık probleminin anında değerlendirilmesine ve gereksiz tetkiklerin yapılmayarak maliyetlerin düşürülmesine de katkı sağlamaktadır 3. Sağlık hizmet sunumundaki bilgi sisteminin önemli unsurlarından birisi de elektronik reçete (E-reçete) uygulamasıdır. E-reçete elle yazılan reçetede yer alan bilgilerin elektronik olarak bilgi sistemi üzerinden yazılmış halidir. E-reçete uygulamasının işgücü ve maliyeti azaltmak, kayıp, kaçak, suiistimal, sahte reçete düzenlenmesinin önüne geçmek, reçete bilgilerinin elektronik ortamda yazılarak bu bilgilerin saklanabilmesini ve kurumlar arasında aktarılmasını sağlamak gibi birçok faydaları bulunmaktadır. Bu uygulama beşeri alanda Türkiye’de 01.07.2012 tarihi itibariyle başlamış olup, 15.01.2013 tarihinden itibaren bazı istisnai durumlar (teknik alt yapının olmadığı ve devlet tarafından belirlenen bazı sağlık kuruluşları) harici zorunlu hale getirilmiştir 4.

    Türkiye’de veteriner hekimlerin depolarında ilâçları bulundurma ve satma yetkisi ilk defa 1927 yılında çıkarılan 964 sayılı “Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun” uyarınca şartlı olarak verilmiştir 5. Veteriner hekimlerin 4084 sayılı Yasa uyarınca ilâç satma hakkını kullanabilmeleri amacıyla 1996 yılında 96/16569 sayılı “Veteriner Müstahzarların Satışı Hakkında Tamim” çıkarılmış ve TKB tarafından belirlenen esaslar doğrultusunda ilâç satma ruhsatı alma olanağı sağlanmıştır 6. Günümüzde ise veteriner hekimlere 2002/5 sayılı “Veteriner İlâç Satışı Hakkında Tamim” hükümlerine göre ilâç satış ruhsatı verilmektedir 7. Veteriner hekimliği alanında E-reçete kullanımı ile ilgili uygulama ve düzenlemeler Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından organize edilmektedir. E-reçete sistemi ilk olarak Tarım Reformu Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülen Hayvancılık Bilgi Sistemi (HAYBİS) modülüne bağlı olarak şekillendirilmiş, aynı zamanda İçişleri Bakanlığı MERNİS veri tabanı, Tarım ve Orman Bakanlığı’na ait TURKVET, Kanatlı, Su Ürünleri, Arıcılık ve Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi gibi diğer veri tabanları ile de bağlantılı olacak şekilde oluşturulmuştur. Veteriner hekimliği alanında uygulanan E-reçete sistemi 15.07.2017 tarihi itibarıyla ülke genelinde veteriner hekimler için test uygulamasına açılmış ve test süreci 31.12.2017 tarihine kadar devam etmiştir. Bütün bu çalışmalar sonunda sistem üzerinde gerekli iyileştirmeler yapılarak 01.01.2018 tarihi itibarıyla tüm ülkede veteriner hekimlik alanında E-Reçete uygulamasına geçilmiştir 8.

    Bu çalışmada Elazığ’da faaliyet gösteren veteriner hekimlerin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından zorunlu hale getirilen Veteriner Tıbbi Ürünleri için E-Reçete ve İlaç Takip Sistemi (İTS)’ne yönelik bakış açılarının değerlendirilmesi, zaman ve ilaç kaybını engellemede sistemin ne kadar etkin olduğu, E-reçete kullanımının saha şartlarında uygulanabilirliği, veteriner hekimler tarafından sistemin farkındalığı ve güvenilirliği açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Materyal ve Metot
    Araştırma ve Yayın Etiği: Bu çalışma Fırat Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu’nun 13.04.2020 tarihli ve 2020/06-34 protokol numaralı onayı ile Elazığ’da yürütülmüştür.

    Katılımcılar sahada aktif olarak çalışan serbest veteriner hekimlerden oluşmuştur. Katılımcılar Veteriner Hekimler Odası’na kayıtlı veteriner hekimlerden, evrendeki birey sayısı bilinen örneklem genişliği formülü kullanılarak basit tesadüfi örneklem yöntemi ile belirlenmiştir. Anket 41 hekim ile yüz yüze görüşülerek uygulanmıştır. Popülasyonu temsil edecek en küçük örnek büyüklüğünün %5 güven aralığında olmasına dikkat edilmiştir 9.

    Toplanılan bilgiler doğrultusunda elde edilen verilere IBM®SPSS 22 paket programı kullanılarak frekans analizi uygulanmış; aynı zamanda çalışmada E-reçete uygulamasının güvenilirliği ve katılımcılar tarafından desteklenme durumu ile katılımcıların yaş, cinsiyet ve tecrübe durumları arasında bir ilişki olup olmadığı Ki-kare bağımsızlık testi ile karşılaştırılmıştır. Ki-kare bağımsızlık testi için istatistiksel anlamlılık düzeyi P≤0.05 olduğunda kabul edilmiştir 10. Anketin Güvenirlik (İç tutarlılık) katsayısı Cronbach Alpha analizi ile yapılmış ve Cronbach Alpha Katsayısı 0.768 olarak bulunmuştur. Cronbach alpha katsayısının kabul edilebilir düzeyinin ise 0.70 olduğu belirtilmektedir 11.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Bulgular
    Araştırmada cinsiyet, yaş ve veteriner hekimlerin çalışma durumu ile ilgili değerlendirmeler Tablo 1’de verilmiştir. Tablo 1 incelendiğinde, veteriner hekimlerin %9.8’inin kadın, %90.2’unun erkek olduğu görülmüştür, 25-35 yaş aralığında veteriner hekimlerin oranının %60.97 olduğu, 35-45 yaş aralığında olan veteriner hekimlerin oranın %21.96, 45 yaşından büyük olanların oranın ise %17.07 olduğu görülmüştür. Bu çalışmada veteriner hekimlerin çalışma yılları göz önüne alındığında 0-10 yıl arasında çalışanların oranının %63.5 olduğu, 10-20 yıl arasında çalışanların oranının %21.9 olduğu, 20 yıl ve üzerinde çalışanların oranının ise %14.6 olduğu görülmüştür.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 1: Veteriner hekimlerin, cinsiyet, yaş, çalışma yılları

    Tablo 2’de veteriner hekimlerin bir günde yazdığı E-reçete sayısı, E-reçete ile ilgili eğitim alıp almadıkları, E-reçete ile ilgili idari veya cezai bir süreç geçirip geçirmedikleri ile ilgili durumları sunulmuştur. Veteriner hekimlerin bir günde 1-3 arasında E-reçete yazanların oranının %43.9 olduğu, 3-7 arasında E-reçete yazanların oranının %41.5 olduğu, 7 ve üzeri E-reçete yazanların oranının ise %14.6 olduğu görülmüştür. Çalışmada veteriner hekimlerin E-reçete eğitimi alıp almadıkları sorusuna ise verdikleri cevaplara bakıldığında eğitim alanların oranının %29.3 olduğu, eğitim almayanların ise %70.7 olduğu görülmüştür. Tablo 2’ye baktığımızda veteriner hekimlerin idari veya cezai bir süreç geçirip geçirmediklerine bakıldığında ise, veteriner hekimlerin %17.1 oranının cezai işlem geçirdiği, %82.9 oranının ise cezai işlem geçirmediği görülmüştür.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 2: Veteriner hekimlerin yazdıkları e-reçete sayısı, e-reçete kullanım eğitimi, idari ceza alıp almadıkları

    Veteriner hekimlerin E-reçeteyi güvenli bulup bulmadıkları, E-reçetenin ilaç tasarrufu sağlayıp sağlamadığı ve E-reçetenin gereksiz ilaç tüketimini azaltıp azaltmadığı Tablo 3’te sunulmuştur. Veteriner hekimlerin %36.6 oranının E-reçeteyi güvenli bulduğu, %63.4 oranının güvenli bulmadığı görülmüştür. E-reçete uygulamasının ilaç tasarrufu sağlayıp sağlamadığı sorulduğunda ise veteriner hekimlerin %36.6 oranın sağladığı, %63.4 oranının ilaç tasarruf sağlamadığı görülmüştür. Tablo 3’e baktığımızda e-reçete uygulamasının gereksiz ilaç tüketimini azaltıp azaltmadığına veteriner hekimlerin %29.3 oranının azalttığı, %70.7 oranının ise azaltmadığı görülmüştür.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 3: E-reçete güvenilirliği, ilaç tasarrufu sağlanması, gereksiz ilaç tüketimi sağlaması

    Tablo 4’e göre, E-reçetenin veteriner hekimlerin iş yükünü arttırıp arttırmadığı bakıldığında katılımcıların % 87.8 oranının iş yükünü arttırdığı, %12.2 oranının ise arttırmadığı görülmüştür. Yetkililer tarafından E-reçete denetimlerin yapılıp yapılmadığı sorulduğunda veteriner hekimlerin %65.9 oranının denetim yapıldığı, %34.1 oranının ise yapılmadığı tespit edilmiştir. Veteriner hekimlerin E-reçeteyi destekleyip desteklemedikleri sorusuna verdikleri yanıt ise %48.8 oranının desteklediği, %51.2 oranının desteklemediği yönünde olmuştur.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 4: İş yükünü arttırma, denetimlerin yapılması, E-reçete uygulamasının desteklenmesi

    E-reçetenin gıda güvenliğine katkı sağlayıp sağlamadığı, E-reçetenin ülkemiz sağlık hizmetlerine katkı sağlayıp sağlamadığı ile ilgili veteriner hekimlere sorulan sorular Tablo 5’de sunulmuştur. E-reçetenin gıda güvenliğine katkı sağladığının belirten veteriner hekimlerin oranı % 43.9 iken sağlamadığı ifade edenlerin oranı ise % 56.1 olarak görülmüştür. E-reçetenin ülkemiz sağlık hizmetlerine katkı sağlayıp sağlamadığı sorusuna katılımcıların % 41.5 oranının katkı sağladığı, % 58.5 oranının ise sağlamadığı doğrultusunda olmuştur.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 5: E-reçete gıda güvenliğine katkı durumu, sağlık hizmetlerine katkı sağlama durumları

    Tablo 6’da E-reçete uygulamasının güvenilirliği ve katılımcılar tarafından desteklenme durumu ile katılımcıların yaş, cinsiyet ve tecrübe durumları arasındaki ilişkinin varlığını gösteren ki-kare analiz sonuçları sunulmuştur. E-reçete uygulaması ile katılımcıların yaş, cinsiyet ve tecrübe durumlarını belirten bazı demografik özellikler arasında herhangi bir ilişki saptanmamıştır (Tablo 6).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 6: Ki-kare analiz sonuçları (N: 41)

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Tartışma
    Türkiye’de sağlık sektöründe özellikle 2000’li yıllardan itibaren bilgi sistemlerinin kullanımları hızlı bir şekilde yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu bilgi sistemlerinden E-reçete uygulaması sağlık hizmetleri bilgi sistemlerinde ve yönetiminde önemli yer tutmaya ve standart bir uygulama olmaya başladığı görülmektedir 3. Bu bağlamda E-reçete uygulaması en kapsamlı tıbbi elektronik destek sistemleri arasında gösterilmektedir 12. Beşeri olarak E-reçete uygulamasının değerlendirilmesiyle ilgili az sayıda çalışma 13 olmasına rağmen veteriner hekimliği alanında E-reçete ile ilgili değerlendirme yapan bir çalışmaya rastlanmamıştır. Tamblyn ve ark. 14’nın yaptıkları bir çalışmada E-reçete uygulamasının ilaç harcamalarında gereksiz artışı azalttığını savunmuşlardır. Ancak bu çalışmada katılımcıların %63.4’ünün E-reçete uygulamasının ilaç tasarrufu sağlamadığı ve %70.7’isinin gereksiz ilaç tüketimini azaltmadığını belirtmişlerdir. Yapılan benzer bir çalışmada hekimlerin %27’sinin E-reçete uygulamasını desteklemediği bildirilmiştir. Mevcut çalışmada ise bu oran %52.2’dir. Bu çalışma Türkiye’de sadece bir ildeki veteriner hekimler üzerinde yapıldığından, Türkiye’deki tüm veteriner hekimlerin E-reçete uygulamasına bakışlarını ve değerlendirmelerini içermemekte dolayısıyla tüm ülke için genelleme yapılamamaktadır. Ayrıca Türkiye’de veteriner hekimliği alanında E-reçete uygulamasına yeni geçilmiş olması da araştırmada bir sınırlılık olarak değerlendirilebilir. Ek olarak hekimlerin teknolojiyi benimseme durumlarının da bu olgu üzerinde etkili olacağı düşünülebilir. Ancak E-reçete uygulamasının desteklenmemesi ile ilgili elde edilen bulgular üzerinde durulması gereken bir konu olarak kabul edilebilir. Benzer bir çalışmada 4, hekimlerin %48.4’ünün E-reçetenin ilaç yazmada kolaylık sağladığı bildirilmiştir. Bu araştırmada katılımcıların %87.8’i E-reçete ile iş yüklerinin arttığını öne sürmüşlerdir. Beşeri alanda hekim ile hasta arasında ilaç arzı olarak üçüncü bir paydaş eczanelerdir. Ancak veteriner hekimlik alanında ilaç arzı bakımından üçüncü bir paydaş bulunmamakta ve ilaçlar direkt hekimler tarafından sunulmaktadır. Öte yandan internet bağlantısı gerektiren E-reçete sistemine bağlantı altyapısı eksik olan bölgelerde erişim sorunu ile karşılaşmaktadırlar. Saha şartlarında çalışan veteriner hekimler sisteme ancak erişim sağladıklarında reçete yazabilmekte ve bunun için ilave zaman harcamak zorunda kalmaktadırlar. Nitekim veteriner hekimler çoğunlukla bu uygulamayı iş yüklerinin artışı olarak değerlendirmişlerdir. Bu çalışmada E-reçetenin güvenli olmadığını belirten hekimlerin oranı %63.4’tür. İlaç yazılım sistemlerinde hastanın demografik bilgilerinin gösterilmesi amacıyla kimlik numaralarının istenmesi ve bu bilgilerin üçüncü parti ortamlarda paylaşılma kaygısının bu sonuca ulaştırdığı düşünülmektedir. Benzer bir çalışmada da 4, E-reçetenin hasta güvenliğine etkisi konusunda hekimler arasında fikir birliğinin söz konusu olmadığı belirtilmiştir. Ancak Tamblyn ve ark. 14 ilaç güvenliğinin geliştirilmesi, hatalı ilaç yazımı ve hazırlanmasının önlenmesinde başarıya ulaşabilmek için hastanın demografik bilgilerinin de ilgili sisteme bütünleştirilmesi gerektiğini savunmaktadırlar. Mevcut çalışmada E-reçetenin gıda güvenliğine katkı sağlamadığını beyan edenlerin oranının %56.1 olduğu görülmektedir. Hayvansal gıdalarda veteriner ilaç kalıntı arınma sürelerine uyulmasında hayvan sahiplerinin büyük oranda sorumlu olduğu göz önünde tutulduğunda bu oranın, gıda güvenliğine katkı sağladığını beyan eden hekimlerden daha yüksek çıkması beklenebilir. Katılımcıların %17.1’i uygulamada yaşadıkları sorunlar nedeniyle idari para cezası aldıklarını belirtmişlerdir.

    Sonuç olarak, mevcut çalışma Veteriner Tıbbi Ürünleri için E-Reçete ve İlaç Takip Sistemi (İTS)’ne yönelik değerlendirme açısından bir ilk olma özelliğini taşımaktadır. Türkiye’de söz konusu uygulamanın yansımalarına dönük araştırmaların az sayıda olması bu çalışmayı en azından bir fikir vermesi bakımından önemli kılmakta ve çalışmanın ilgili sağlık kurumları yönetimi literatürüne katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Mevcut sistemin daha verimli kullanılabilmesi için veteriner hekimler ile hasta sahipleri arasında üçüncü paydaşların yer almasının (tekniker ve/veya teknisyen) faydalı olacağı düşünülmektedir. Bu sayede ilgili sektörde teknik eleman istihdamı sağlanabilir. E-reçete uygulaması konusunda halkın eğitilmesi ve denetimlerin sıklaştırılması özellikle gıda güvenliği açısından önem arz edecektir. E-reçete sistemine hasta sahiplerinin demografik bilgilerinin işlenmesi bu bağlamda da faydalı olacaktır. Sistemle ilgili altyapı eksikliğinin giderilmesi ve sistemin çalışma hızının arttırılmasına yönelik teknik çalışmalar yaygınlaştırılmalıdır. Veteriner hekimliği alanında E-reçete sisteminin daha etkin hale getirilmesi amacıyla ulusal düzeyde hekimlerin görüş, beklenti ve sorunların çözümüne ilişkin araştırmalar yapılabilir.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Kaynaklar

    1) Kaya Bensghir T. “Bilgi sistemleri ve bilgi yönetimi”. http://strateji.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2014/09/Bilgi-Sistemleri-ve-Bilgi-Y%C3%B6netimi.pdf/ 23.11.2011.

    2) Aytuğ Kanber N, Gürlek Ö, Çiçek H, Gözlükaya A. Bir sağlık kurumunda sağlık çalışanlarının memnuniyeti. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi 2010; 2: 114-126.

    3) Göktaş B, Önder ÖR, Duran M, ve ark. Türkiye’de sağlık bilgi sistemleri üzerine bir araştırma. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi 2017; 3: 125-138.

    4) Gider Ö, Ocak S, Top M. Sağlık hizmetlerinde elektronik reçete (e-reçete) uygulamasının değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi 2015; 10: 15-25.

    5) Anonim. “964 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun”. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/8591.pdf/ 25.11.2020.

    6) Anonim. “Veteriner Müstahzarlar Satışı Hakkında Tamim. TRS-İR: 29.7.1996-16569. 4631 sayılı “Hayvan Islahı Kanunu”. https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k4631.html/ 25.11.2020.

    7) Anonim. Veteriner İlâç Satışı Hakkında Tamim”. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/20111224-6.htm/ 25.11.2020.

    8) Anonim. “Veteriner Hekimlikte E Reçete Uygulamasına Geçildi”. https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Haber/ 175/Veteriner-Hekimlikte-E-Recete-Uygulamasina-Gecildi/ 25.11.2020.

    9) Baykalır Y, Akyüz B, Erişir Z. İzmir ili kiraz ilçesinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısal özelliklerinin belirlenmesi. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi 2020; 30: 266-275.

    10) Uzgören N, Uzgören E. Dumlupınar Üniversitesi lisans öğrencilerinin memnuniyetini etkileyen bireysel özelliklerin istatistiksel analizi-Hipotez Testi, Ki-Kare Testi ve Doğrusal Olasılık Modeli. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2007; 17: 173-192.

    11) Hair J, Anderson R, Tatham R, Black W. Multivariate data analysis. New Jersey: Prentice Hall, 1998.

    12) Riccioli C, Cacciabue PC, Campanini M, Jung M, Marcilly R. Designing, implementing and evaluating prescription a field study and comparison with PSIP results. In: Koutkias V, Niès J, Jensen S, Maglaveras N, Beuscart R, (Editors). Patient Safety Informatics - Adverse Drug Events, Human Factors and IT Tools for Patient Medication Safety. Amsterdam 2011: 105-115.

    13) Dainty KN, Adhikari NKJ, Kiss A, Quan S, Zwarenstein M. Electronic prescribing an ambulatory care setting: A cluster randomized trial. Journal of Evaluation Clinical Practice 2011; 18: 761-767.

    14) Tambyln R, Huang A, Kawasumi Y, et al. The Development and evaluation of integrated electronic prescribing and drug management system for primary care. Journal of the American Medical Information Association 2006; 13: 148-159.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Materyal ve Metot
  • Bulgular
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • [ Başa Dön ] [ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
    [ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]