[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]
Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi
2022, Cilt 36, Sayı 2, Sayfa(lar) 140-144
[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
Border Disease Virusu ile Enfekte Bir Kuzuda Monosefaliyen Sefalotorakopagus Olgusu
Hamit YILDIZ1, Tarık ŞAFAK2, Necati TİMURKAAN3, Hasan ABAYLI4, Aydın ÇEVİK3
1Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, Elazığ, TÜRKİYE
2Kastamonu Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı, Kastamonu, TÜRKİYE
3Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, Elazığ, TÜRKİYE
4Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Viroloji Anabilim Dalı, Elazığ, TÜRKİYE
Anahtar Kelimeler: Border hastalığı, kuzu, monosefaliyen sefalotorakopagus
Özet
Bu olgu sunumu, küçük ruminant sürülerinde kongenital anomalili yavruların doğumuna sebep olan Border Disease virusu taşıyan bir kuzuda Monosefaliyen Sefalotorakopagus olgusuna yönelik bulguları içermektedir. Sezaryen operasyonu yapılarak alınan yavrunun ölü, bir kafatası 8 bacağı, göğüs bölgesinden yapışık, her ikisi de dişi olan ikiz kuzu olduğu tespit edildi. Yapılan nekropsi muayenesinde; çift olarak şekillenen larinks kör olarak sonlanmış, trakea ve özefagusun şekillenmediği, üst damak yarığının olduğu her bir dişinin bir kornu uterisinin olmadığı görüldü. Koyunlarda anomalili yavru doğumlarına sebep olan Border Disease virusuna karşı koruyucu önlem olarak persiste hayvanların sürüden çıkarılması gerekir. Koyunlarda nadiren görülmesi sebebiyle yayınlanmasının faydalı olacağı kanaatine varıldı.
  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Giriş
    Flaviviridae ailesinin Pestivirus genusuna ait Border Disease (Sınır Hastalığı) virusu ilk olarak 1959 yılında Hughes ve ark. 1 tarafından İngiltere ve Galler arasındaki sınırda küçük ruminantlarda tespit edilmiştir. Hastalık, Hairy Shaker Disease veya Fuzzy Lambs Syndrome gibi isimlerle de anılan hastalık, koyun ve keçi sürülerinde kongenital anomali bulunan yavruların doğmasına sebep olmaktadır 2-4. Hastalığın epidemiyolojisinde vertikal ve horizontal nakil oldukça önemli bir rol oynar. Persiste enfekte hayvanların sekret ve ekskretleri ile etken nakledilir. Gebe hayvanlarda plasenta bariyerini aşan etken fetal enfeksiyona neden olur ve gebeliğin dönemine göre fetusta farklı sonuçlara yol açar. Ülkemizde Pestivirusların neden olduğu ekonomik kayıpları ortaya çıkarmak amacıyla örneklenen küçük ruminantlar sürülerde %0.06-3 arasında değişen oranlarda etken varlığı tespit edilmiştir 3,5.

    Sınır hastalığında küçük ruminantlarda, döl tutmama veya erken embriyonik ölümler, rezorbsiyon, abortlar büyüme ve gelişmede gerileme, yapağı kalitesinde bozukluk gösteren (köpek kılı görünümlü) yavru doğumları görülmektedir 2. Enfekte yavrularda ataksi, inkoordinasyon (sallantılı yürüyüş), körlük, arthrogriposis, sırt kambur görünüşlü (skoliyozis), hidranensefhali, serabeller hipoplazisi, porensefali, beyinde beyaz bölgede perivasküler hücre infiltrasyonu, kafası dar, alın geniş, vertebral deformasyonlar olduğu gözlenebilmektedir 3,4.

    Evcil hayvanlarda yapışık ikiz anomaliler en çok inek 6 ve koyunlarda 7-9, daha az sıklıkta keçi 10 köpek 11, kedi 12 ve domuzlarda 13, nadiren deve kuşu 14, ve bufalolarda 15 meydana geldiği bildirilmektedir.

    Yapışık ikizler yapışmanın meydana geldiği bölgeye göre sınıflandırılır. Bunlar, kafatası (craniofagus), yüz (cephalofagus), göğüs (thoracopgus), karın (omphalopagus), sakrum (pyopagus), pelvis (ischiopagus) ve bacaklardan (rachipagus) yapışmalar şeklinde sıralanır. Koyunlarda kraniofasial anomaliler diğer hayvanlara göre görülme oranı daha fazladır 16. Hayvanlarda kongenital anomalilere fiziksel sebepler, genetik, hormonal ve çevresel faktörlere (enfeksiyöz viral hastalıklar, ilaçlar, zehirler, bitkiler, mineral tuzları, A, D ve E vitamin yetersizlikleri) bağlı olarak gelişmektedir 17.

    Bu vaka sunumunda, beyin ve karaciğerde Border Disease virüsü tespit edilen bir kuzuda meydana gelen Monosefaliyen Sefalotorakopagus bulgularının sunulması amaçlandı.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Olgu Sunusu
    Vakayı 4 yaşında daha önce 3 doğum yapmış, her doğumda tek yavru doğuran ve daha önceki yavrularında herhangi bir anomali tespit edilmeyen Akkaraman ırkı bir koyun ve doğan anomalili yavrusu oluşturdu. Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Kliniği’ne güç doğum şikayeti ile getirilen ve yapılan muayenede serviks uterinin açık olduğu, yavrunun enine kanala girdiği tespit edildi (Protokol No: 3707). Yavru kanaldan alınamadığı için sezaryen operasyonu yapıldı. Yavru ölü, bir kafalı 8 bacaklı göğüs bölgesinden yapışık, her ikisi de dişi olan yapışık ikiz kuzu (Monosefaliyen Sefalotorakopagus) olduğu belirlendi (Şekil 1, 2).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Şekil 1: Sefalotorakopagus, kuzu. Tek başlı olan iki yavru göğüs kafesi bölgesinde birbirine yapışık, ön ve arka ekstremiteleri tam olarak şekillenmiş


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Şekil 2: Sefalotorakopagus, kuzu. Anomalili kuzunun radyografik görünümü. Tek baş, iki yavru göğüs kafesi bölgesinde birbirine yapışık, ön ve arka ekstremiteleri tam olarak şekillenmiş

    Göğüs bölgesinden yapışık olan ikiz kuzularda Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi patoloji anabilim dalında yapılan nekropsi muayenesinde; tek göbek kordonuna sahip olan yapışık ikizlerin her birinde çift meme başı, çift kulak kanalı ve 4 kulak kepçesine sahip olduğu görüldü. Her bir yavrunun ön ve arka ekstremiteleri tam olarak oluştuğu tespit edildi (Şekil 1 ve 2). Her iki yavru göğüs kafesi bölgesinde yapışık olup, çift sternum ve çift diyaframa sahip olduğu görüldü. Kalp ve akciğerler çift olarak şekillenmiş, perikardiyumlar çift ve doku bütünlüğünün korunduğu, çift olarak şekillenen larinks kör olarak sonlanmış, trakea ve özefagusun şekillenmediği görüldü.

    Rumen, retikulum, omazum ve abomazumlar çift şekillenmiş ve retikulumların birbirine açıldığı ve her iki retikulum arasında bağlantı bulunduğu tespit edildi. Duodenum tek olarak bir abomazumdan çıkmış ve ileuma yakın bölgede, jejunum ikiye ayrılarak bir parçası diğer yavrunun jejunumu, ileumu, sekumu ve rektumunu oluşturduğu tespit edildi (Şekil 3). Her iki yavrunun anüsünün olduğu ve üriner sistemlerinin tam olarak şekillendiği görüldü. Her bir olgunun bir kornu uterisinin olmadığı (uterus unikornis) görüldü.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Şekil 3: Sefalotorakopagus, Kuzu. Ön mideler (yıldızlar) ve abomazumlar çift şekillenmiş ve retikulumlar birbirine açılıyordu. Duodenum (ok başı) tek olarak bir abomazumdan çıkmış ve ileuma yakın bölgede, jejunum ikiye ayrılarak (Kalın ok) bir parçası diğer yavrunun jejunum, ileum, sekum, kolon ve rektumunu (İnce oklar) oluşturmuştu

    Yapışık ikiz olan kuzularda başın tek olarak şekillendiği, üst damak yarığının (palatoşizis) bulunduğu görüldü. Serebrum tek, ancak serebellum, medulla oblongata ve medulla spinalis çift olarak şekillenmiştir. Serebrum ile serebellumların dorsal bölgesinde içi sıvı dolu kist nedeniyle birbirlerinden uzaklaştığı görüldü (Şekil 4, 5 ve 6). Hemisferler birbirlerinden uzaklaşmış ve lateral ventriküllerde genişleme (hidrosefalus eksternus) olduğu görüldü.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Şekil 4: Sefalotorakopagus, kuzu. Palatoşizis. Baş tek olarak şekillenmiş, üst damak yarık (Yıldız)


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Şekil 5: Sefalotorakopagus, kuzu. Hidrosefalus eksternus nedeniyle serebrum ile serebellum birbirlerinden ayrılmış görünümde


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Şekil 6: Sefalotorakopagus, Kuzu. Serebrum (Yıldızlar) tek, ancak serebellum (Kalın oklar), pons, medulla oblongata ve medulla spinalis (İnce oklar) çift olarak şekillenmiş

    Klinik örneklerden Pestivirus teşhisine yönelik RT-PCR’da tercih edilen primerler Tablo 1’de verildi. Klinik örneklerden RNA izolasyonu GENEzol™ (Geneaid Biotech., Tayvan) ticari ürünü kullanım talimatına birebir uyularak gerçekleştirildi. Ekstraksiyon sonunda elde edilen RNA’lara ilave olarak, pozitif kontrol (BVDV NADL suş) ve negatif kontrol RNA’sı RT-PCR adımında templeyt olarak kullanıldı. RT-PCR adımı, One-step RT-PCR kiti (Qiagen, Hilden, Almanya) kulanılarak tek adımda gerçekleştirildi 18. Amplifikasyon koşulları; 50°C’de 30 dk ile cDNA sentezi, 94°C’de 15 dk ön ısıtma ve 35 siklus gerçekleşen 94°C’de 30 sn denatürasyon, 56°C’de 1 dk bağlanma, 72°C’de 1 dk uzama adımından oluşmaktadır. Son olarak, amplikonların %1.5 agaroz jelde elektroforezi gerçekleştirilerek görüntülendi. Pestivirusa ait yaklaşık 290 bp uzunluğunda gen bölgesi RT-PCR ile başarılı bir şekilde çoğaltılarak yavruya ait beyin ve karaciğer doku örneklerde Pestivirus varlığı tespit edildi (Şekil 7). RT-PCR amplikonun sekanslanması işlemi ilgili pestivirus ajanının Border disease virus olduğunu yüksek genetik yakınlık ile (>%99) kesin biçimde ortaya koydu.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Tablo 1: RT-PCR adımında kullanılan primerler, dizilimleri ve ürün büyüklükleri


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Şekil 7: Klinik örneklerden Pestivirüs geni belirlenmesine yönelik gerçekleştirilen RT-PCR adımı, %1.5 agaroz jel elektroforez incelemesi. Beyin (Hat 1) ve karaciğer (Hat 2) klinik örnekleri, negatif kontrol (Hat 3), pozitif kontrol (Hat 4) ve 100 bp DNA merdiveni (M) (Sigma Aldrich, Almanya)

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Tartışma
    Hayvanlardaki konjenital anormalliklerin genetik ve çevresel faktörlerden kaynaklandığı bilinmektedir 17. İkili acaibatlar iki yavrunun farklı noktalarda birbirine yapışık olarak bulunduğu durumlarda ortaya çıkmaktadır. Küçük ruminant fetüslerinde sefalofagus ve Sefalotorakopagus veya organların ortak kullanıldığı olgulara pestivirusların da neden olduğu, kanaldan alınan iki kuzuda beyin, karaciğer, akciğer ve böbreklerde alınan dokularda Border hastalığı’na sebep olan Pestivirus antijenlerini belirlediklerini ve yavrularda makroskobik olarak skoliosiz, arthrogriposiz, hidranensefali, serebeller hipopazi tespit ettiklerini bildirmektedirler 4,19. Sunulan olguda karaciğer ve beyin dokusunda pestivirus antijenlerinin bulunduğu tespit edildi. Bir baş ve iki gövdeden oluşan yavruda palatoşizis, serebrum tek, serebellum, medulla oblongata ve medulla spinalis çift olarak, hidrosefalus, çift olarak şekillenen larinks kör olarak sonlandığı, trakea ve özefagusun şekillenmediği tespit edildi. Ayrıca, dişi olan her bir yavruda uterus unikornisin şekillendiği belirlendi. Bildirilen vakada makroskopik olarak tespit edilen bazı bulguların Kul ve ark. 4 tespit ettiği bulgularla aynı olmamasına rağmen, anomalili yavruların beyin ve karaciğer dokusunda pestivirus antijenlerinin tespit edilmesinden dolayı benzer olduğunu söylebiliriz.

    Sefalotorakopagus tespit edilen bir kuzuda ise, akciğer ve trakea tek olmasına rağmen iki adet abdominal kavite tam anlamıyla şekillendiği, fakat testis dokuları atrofik ve dejeneratif olmakla birlikte, karaciğer dokusunda hiperemik, nekrosiz ve dejeneratif odakların bulunduğu bildirilmiştir 9. Sunulan başka bir vakada da tek bir kafaya sahip torakopagus anomali teşhisi yapıldığı, normal kulakların dışında os frontale ve os perietale arasında üçüncü bir kulak olduğu, ancak bu kulağın işitme yoluna sahip olmadığı belirtilmektedir 20. Baş boyun kısmı ayrı olan torako-omfalopagus tribrachius tetrapus anomalisine ait vakalarda ise, unicornis, tek idrar kesesi ve umblikal ven bulunurken, umblikal arter çift olarak tespit edilmiştir. Dahası, iki adet özefagal hiatus ve caval foramina bulunurken, tek bir aortic hiatus tespit edilmiştir 21. Sunulan vakada yavruların her ikisinin dişi olduğunun aksine, İşler ve ark. 22 ise, tespit ettikleri Sefalotorakopagus olgusunda iki yavrunun da erkek olduğunu bildirmektedirler.

    Monosefaliyen torakopagus olgusunun rapor edildiği bir olguda 8; sekiz bacaklı, iki sternumu ve tek kalbi bulunan, ayrıca abdomende tek bir mide bulunurken, dalak, kolon, böbrek ve testisin çift olduğu nekropsi sonucu ile ortaya konmuştur. Monosefalus omfalopagus bulunan başka bir vakada 23 ise karın boşluğunda, böbreklerin kaudalinde dört testis gözlendiği, her kuzu için üreterler, idrar kesesi, epididimis ve vasa deferensin normal olarak şekillendiği bildirilmektedir.

    Sonuç olarak fetal anomalili yavrular ya doğmadan önce ya da doğumdan sonraki kısa bir süre içinde ölürler. Bu tür anomalili yavru doğuran koyunlarda güç doğum görülme oranları oldukça yüksektir. Dolayısıyla annenin de hayatı risk altındadır. Koyun işletmeleri için sürünün devamlılığı ve karlılığı önem arz etmektedir. Bu sebepledir ki; doğacak yavruların sağlıklı olması istenir. Bu olgu sunumunda belirtildiği gibi anomalili yavru doğumlarına neden olan Border Disease virusuna karşı koruyucu önlemler arasında yer alan persiste hayvanları sürüden çıkarılması gerekir. Border Disease’a karşı geliştirilmiş bir aşı henüz bulunmamaktadır. Ancak, ineklerde kullanılan Bovine Viral Diarrhea virus aşısı koyunlarda da tam koruma sağlamasa da uygulanmaktadır. Bu tür tedbirlerin alınması sürü sağlığı için faydalı olabileceği kanaatine varıldı. Ayrıca, Monosefaliyen Sefalotorakopagus olgusuna Border Disease virusunun neden olduğu, yazarların bilgisine göre nadir görülen bir olgu olma özelliği bakımından da bu olgunun önemini artırdığı kanaatine varıldı.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Kaynaklar

    1) Hughes LE, Kershaw GF, Shaw IG. Border disease. An undescribed disease of sheep. Vet Rec 1959; 71: 313-317.

    2) Monies RJ, Paton DJ, Vilcek S. Mucosal disease-like lesions in sheep infected with Border disease virus. Vet Rec 2004; 155: 765-769.

    3) Oğuzoğlu TÇ. Sınır hastalığı (Border Disease). Ankara Üniv Vet Fak Derg 2008; 55: 69-74.

    4) Kul O, Kabakcı N, Ozkul A, Kalender H, Atmaca HT. Concurrent peste des petits ruminants virus and pestivirus infection in stillborn twin lambs. Vet Pathol 2008; 45: 191-196.

    5) Burgu I, Oztürk F, Akca Y, et al. Investigations on the occurence and impact of bovine viral diarrhea (BVD) virus infections in sheep in Turkey. Dtschtierärztl Wschr 1987; 94: 292-294.

    6) Shojaei B, Kheirandish R, Hasanzade M. Monocephalus tetrapus dibrachius in a calf. Comp Clin Pathol 2010; 19: 511-513.

    7) Cazabon EPI, Adogwa AO. A case of cephalothoracopagus in sheep in trinidad and tobago. Can Vet J 2003; 44: 56-58.

    8) Spiers ZB, Biddle AJ, Gabor MJ, Lee E, Gabor LJ. Monocephalic thoracopagus tetrabrachius in twin lambs. Can Vet J 2010; 51: 1037-1039.

    9) Monfared AL. Deradelphous cephalothoracopagus in lambs. Global Veterinaria 2013; 10: 250-252.

    10) Shojaei B, Nadimi N, Esmaeilzade S. Monocephalus thoracopagus conjoined twins in a goat. IVJST 2015; 7: 56-62.

    11) Pino A, Pérez A, Seavers A, Hermo G. A case of monocephalus rachipagus tribrachius tetrapus in a puppy. Vet Res Forum 2016; 7: 267-270.

    12) Seavers AM. Monocephalus dipygus parapagus: A suspected case of complete caudal duplication in a British Blue kitten. J Feline Med Surg 2009; 11: 330-331.

    13) Kulawik M, Pluta K, Wojnowska M, et al. Cephalothoracopagus (monocephalic dithoracic) conjoined twins in a pig (Sus scrofa f. domestica): A case report. Veterinarni Medicina 2017; 62: 470-477.

    14) Mazzullo G, Montalbano G, Augello A, Germana A, Macri B. A case of conjoined cephalopagus twinning in an ostrich (Struthio camelus). Anat Histol Embryol 2007; 36: 263-265.

    15) Dholpuria S, Saraswat CS, Thanvi P, Sharma S. Per-vaginal successful management of a rare case of dystocia in murrah buffalo due to dicephalus thoracophagus tetrabrachius tetrapus and dicaudatus monster: A case report. Theriogenology Insight 2016; 6: 35-40.

    16) Kingston CA, McHugh K, Jeevan Kumaradevan J, Kiely EM, Spitz L. Imaging in the preoperative assessment of conjoined twins. Radio Graphics 2001; 21: 1187-1208.

    17) Leipold HW, Dennis SM. Congenital defects of cattle and sheep. In: Morrow DA. (Editor). Current Veterinary Therapy. Philadelphia: WB Saunders, 1993: 89-97.

    18) Vilcek S, Herring AJ, Herring JA, et al. Pestiviruses isolated from pigs, cattle and sheep can be allocated into at least three genogroups using polymerase chain reaction and restriction endonuclease analysis. Arch Virol 1994; 136: 309-323.

    19) Kalender H, Erdoğan G. Gebelik Patolojisi. In: Semacan A, Kaymaz M, Fındık M, Rişvanlı A, Köker A. (Editörler). Çiftlik Hayvanlarında Doğum ve Jinekoloji. Malatya Medipress 2016; 585-614.

    20) Aydın M, Özdemir D. Kuzuda rastlanan monocephalien olgusu. FÜ Sağlık Bil Dergisi 2004; 18: 123-126.

    21) Mazaheri Y, Nourinezhad J, Ranjbar R, et al. A case of conjoined twins (thoraco-omphalopygopagus tribrachius tetrapus) in lamb. Vet Res Forum 2014; 5: 73-76.

    22) İşler CT, Altuğ ME, Gönenci R, Aytekin İ. Bir koyun işletmesinde görülen anomali vakalarının değerlendirilmesi. Harran Üni Vet Fak Derg 2016; 5: 74-76.

    23) Shojaei B, Nazem MN, Sajjadian SM, Hasanzadeh M, Jafari H. Monocephalus omphalopagus (tetrabrachius tetrapus) in a lamb. Iran J Vet Med 2016; 10: 151-156.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • [ Başa Dön ] [ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
    [ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]