[ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]
Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi
2005, Cilt 19, Sayı 2, Sayfa(lar) 157-159
[ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
DİŞİ BİR KÖPEKTE HERNİA İNGUİNALİS OLGUSU VE OPERATİF SAĞALTIMI
Ali Said DURMUŞ, Mehmet Cengiz HAN
Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Cerrahi Anabilim Dalı, Elazığ – TÜRKİYE
Anahtar Kelimeler: Kasık fıtığı, Dişi köpek
Özet
Bu olgu sunumunda dişi bir köpekte bulunan kasık fıtığı, operasyonunun ve sonuçlarının tanımlanması amaçlanmıştır.
  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Giriş
    Abdominal duvar içerisinden pasaj şeklinde geçen inguinal kanal; inguinal ve eksternal halkalar arasında yer alır. İnternal inguinal halkanın kranial sınırı m. obliquus abdominis internus’un insersiyonunun kaudal kenarı ile şekillenir. M. rectus abdominis ve prepubik tendo ile ventromedial olarak, pelvis ve inguinal ligament ile kaudal ve lateral olarak sınırlanır. Eksternal inguinal halka ise m. obliquus abdominis externus’un insersiyonunda bulunan yarık benzeri bir şekle sahiptir ve internal inguinal halkaya uzanır. İnguinal kanalın anatomisi m. obliquus abdominis internus’un bağlantı yerinin kaudal uzantısına bağlı olarak türler arasında farklılıklar gösterir 1-4.

    Kasık fıtığı (hernia inguinalis); bağırsak, omentum, idrar kesesi ve uterus gibi karın organlarının, çoğunlukla da ince bağırsakların inguinal kanal içinden geçerek vagina peritonealise girmesiyle oluşan bir fıtık şeklidir 1,4-6. Fıtıklaşan organ kasık kanalında kalırsa hakiki kasık fıtığı adını alır. Eğer fıtıklaşan organlar vagina peritonealis’in dip kısmına (proc. vaginalis) kadar uzanarak testis kesesinin hacmini artırır ve aşağıya doğru sarkmasına neden olursa buna da testis kesesi fıtığı (hernia scrotalis) adı verilir 5.

    Kasık fıtıkları en çok atlarda, erkek domuz ve köpeklerde, nadiren erkek sığırlarda ve az olarak ta rudimenter inguinal kanal oluşmuş bulunan dişi köpeklerde görülür 1,5,7.

    Basset hound, Pekingese ve West highland white terrier ırkı köpekler inguinal fıtıklar açısından büyük risk taşırlar. Pekingese ırkı köpekler ayrıca umbilikal fıtık riskini de beraber taşımaktadırlar. Konjenital inguinal fıtıkların sebepleri bilinmemekle birlikte nedenleri arasında, anatomik farklılıklar, polijenik kalıtım ve enfeksiyöz hastalıklar gösterilmektedir 1.

    Dişi köpeklerde ostium vaginale’den çıkan ve processus vaginalis olarak tanımlanan içi yağ dolu bir oluşum bulunmaktadır. Bu oluşumun içerisine lig. teres uteri’den lifler uzanmaktadır. Gebelik ve doğum esnasında bu ligamentin gerilmesiyle ostium vaginale de bir ölçüde genişleyerek inguinal fıtığın oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Bu fıtık genellikle meme tümörü ile karıştırılmaktadır 8.

    Boğulmamış kasık ve skrotal fıtıklar operatif yolla yapılan red işleminden sonra funikulus spermaticus’un kapalı şekilde kastrasyonuyla sağaltılabilir. Bunların dışında; operatör bağırsak halkalarını elle karın içerisine iterken, bir yardımcının rektumdan bağırsağı çekmesi ile yapılan taxis yöntemi ve değişik operasyonları içeren direkt red yöntemleri bulunmaktadır. Erkek köpeklerde operatif yolla düzeltme kastrasyonla birleştirilerek yapılabilir 9.

    Bu olgu sunumunda, dişi bir köpekte gözlenen kasık fıtığı olgusunun, operatif sağaltımı ve elde edilen sonuçların aktarılması amaçlanmıştır.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Olgu Sunusu
    Olguyu 6 yaşındaki, kasık fıtığı bulunan, melez dişi bir köpek oluşturdu. Anamnez bilgilerinde; hayvanın iki kez doğum yaptığı, doğumdan yaklaşık olarak 1 ay sonra perineal bölgesinde küçük bir şişkinliğin oluştuğu, zamanla büyüdüğü ve yaklaşık olarak 5-6 aylık bir süre içerisinde ise son şekline ulaştığı anlaşıldı. Yapılan muayenede vulvanın ventralinden başlayan 25x18 cm boyutlarında armut benzeri bir şişkinlik saptandı (Şekil 1).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Şekil 1: Olgunun preoperatif görünümü.

    Palpasyonda şişkinliğin yumuşak kıvamda olduğu ve içerisinde bağırsak halkaları hissini verecek kitle bulunduğu belirlendi. Sırt üstü yatırılarak yapılan kontrolde; şişkinlik üzerine parmaklarla yapılan basınçla birlikte kesenin küçüldüğü ve içeriğin karın boşluğuna geçtiği ve bu durumda inguinal halkaların palpe edilebildiği gözlenerek reddedilebilen inguinal herni tanısı kondu ve operasyona karar verildi.

    Gebelik ve kızgınlık döneminde bulunmayan köpek; genel anestezi eşliğinde operasyona alındı. Genel anestezi; 1.5 ml/10 kg Rompun’un (Bayer, Xylazine hydrochloride 23.32 mg/ml) intramusküler enjeksiyonundan 10 dakika sonra, 15 mg/kg intramusküler Ketalar (Parke- Davis, Ketamin hydrochlorur 50 mg/ml) enjeksiyonu ile yapıldı. Hayvan operasyon masasına sırt üstü pozisyonda yatırıldı. Deri ensizyonu fıtık kesesi üzerinden gerçekleştirildi. Deri ve deri altı bağ dokularının kavun dilimi şeklinde yapılan ensizyonunu izleyerek iç fıtık kesesine ulaşıldı. Fıtık deliğinin kenarlarına konjunktif doku aracılığıyla yapışmış olan iç fıtık kesesi parmaklar yardımıyla ayırt edildi. Fıtıklaşmış olan bağırsaklar (Şekil 2), gözden geçirilerek karın boşluğuna dikkatlice itildi. Fıtık kesesi fıtık deliği düzeyinden ampute edildikten sonra m. transversus abdominis’ten de geçecek şekilde derin olarak ve 2 numara krome katgüt ile konan U dikişleriyle bölgedeki eksternal pudental arter ve vena ile kaudal superficial epigastrik arter ve vena korunarak inguinal kanal kapatıldı. Deri altı bağ dokusu 0 numara krome katgüt, deri ise 1 numara ipek iplik ile basit ayrı dikişlerle kapatıldı. Lokal olarak 1.000.000 IU kristalize penisilin verildi. Postoperatif 7 gün süre ile parenteral olarak penisilin+streptomisinin (Reptopen-S, Sanofi DİF) uygulaması yapıldı. Postoperatif 1 yıl süre ile aylık kontrolleri yapılan olguda nüks gözlenmedi (Şekil 3).


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Şekil 2: Fıtıklaşan ince bağırsak segmentlerinin görünümü.


    Büyütmek İçin Tıklayın
    Şekil 3: Olgunun postoperatif 1. aydaki görünümü.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Tartışma
    Kasık fıtıklarının atlarda, erkek domuz ve köpeklerde, nadiren erkek sığırlarda ve az olarak ta rudimenter inguinal kanal oluşmuş bulunan dişi köpeklerde görüldüğü 5,8, bu durumun meme tümörleri, kistler, apse ve hematomlar ile karıştırılabileceği bildirilmektedir 8,10. Dişi bir köpekte görülen bu olgunun yapılan muayenesinde kasık fıtığı olgusu diğer lezyonlardan kolayca ayırt edilebilmiştir. Oldukça büyük olan fıtık kesesi görünümü ve boyutları itibariyle, ilk bakışta erkek köpeklerde gözlenebilen hernia scrotalis izlenimini vermekteydi.

    Dişi köpeklerde gözlenen edinsel kasık fıtıklarının hayvanın kilosu ve doğum yapıp yapmaması ile ilişkili olduğu bildirilmektedir 1,5,7,8,10. Yapılan bir çalışmada (11), dişi bir köpekte hernia inguinalis utero gravido olgusu bildirilmiş ve dişi köpeklerde inguinal bölgede kısa sürede gelişen şişkinlik durumlarında, anamnezde bir kızgınlık periyodu veya bir çiftleşmenin olup olmadığının özenle soruşturulması ve tanıyı takiben repozisyonu mümkün olmayan durumlarda, olguya acil operatif müdahale yapılması gerektiği önerilmiştir. Bu olguyu oluşturan köpek kızgınlık veya gebelik döneminde bulunmamaktaydı. Olgunun iki kez doğum yapmış ve hastalığın doğum sonrasında başlamış olması, hazırlayıcı nedenler açısından literatür verilerle uygunluk göstermektedir.

    Samsar ve Akın 9, genç hayvanlarda operatif sağaltım için bir buçuk yaşına kadar beklenilebileceğini bildirmişlerdir. Bu olgunun 6 yaşında olması operatif sağaltım seçeneğini zorunlu hale getirmiştir.

    Dişi köpeklerde gözlenen kasık fıtığı olgularında; eğer hayvan gebelik, laktasyon veya östrus döneminde ise ve strongulatif veya inkarsere bir fıtık yoksa, doku hasarını en aza indirgemek için bu dönemlerden sonraki bir zamana operatif girişimin ertelenmesi gerektiği bildirilmektedir 1,7,10. Sunulan bu olguda operasyon sırasında herhangi bir sorunla karşılaşılmadı. Hayvanın gebelik, laktasyon ve östrus döneminde bulunmamasının operasyonu kolaylaştırdığı kanısına varıldı.

    Bu olguda olduğu gibi, bağırsakların dar bir inguinal kanaldan geçerek hacimli bir fıtık oluşturması durumunda dahi herhangi nekrotik bir kısmın gözlenmemesi önemli bulundu. Bu bulgu; İzci ve Koç 10, tarafından bildirilen olgu ile de benzerlik göstermektedir.

    Başarılı sonuç alınan bu olgu sunumunun değerlendirilmesinin pratiğe katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • Kaynaklar

    1) Dean PW, Bojrab MJ, Constantinescu GM. Inguinal hernia repair in the dog. In: Bojrab MJ. (Editor). Current Techniques in Small Animal Surgery. 3rd Edition, Philadelphia: Lea&Febiger 1990: 439-442.

    2) Niles JD, Williams JM. Perineal hernia with bladder retroflexion in a female cocker spaniel. J Small Anim Pract 1999; 40(2): 92-94.

    3) Sandwith DJ. Perineal hernia in the bitch. Vet Rec 1976; 99(1): 18.

    4) Waters DJ, Roy RG, Stone EA. A retrospective study of inguinal hernia in 35 dogs. Vet Surg 1993; 22(1): 44-49.

    5) Aslanbey D, Candaş A. Veteriner Operasyon. Ankara: Medisan Yayınevi, 1994.

    6) Yanık K. Yumuşak ve Sert Dokuların Cerrahi Hastalıkları, İmren HY. (Editor), Kedi ve Köpek Hastalıkları. Ankara: Medisan Yayınevi, 1998:547-600.

    7) Bojrab MJ. Inguinal hernias. In: Bojrab MJ. (Editor). Current Techniques in Small Animal Surgery 2nd Edition, Philadelphia: Lea&Febiger 1983.

    8) Yücel R. Veteriner Özel Cerrahi. Kocaeli: Pethask Yayınları, 1992.

    9) Samsar E., Akın F. Özel Cerrahi. Ankara: Özkan Matbaacılık Ltd Şti, 2002.

    10) İzci C, Koç Y. Bir dişi köpekte hernia inguinalis olgusu. Türk Vet Hek Derg 1993; 5(2): 5-7.

    11) Seyrek İntaş K, Seyrek İntaş D. Köpekte hernia inguinalis utero gravido olgusu. Veteriner Cerrahi Dergisi 1997; 1(1): 36-39.

  • Başa Dön
  • Özet
  • Giriş
  • Olgu Sunusu
  • Tartışma
  • Kaynaklar
  • [ Başa Dön ] [ Özet ] [ PDF ] [ Benzer Makaleler ] [ Yazara E-Posta ] [ Editöre E-Posta ]
    [ Ana Sayfa | Editörler | Danışma Kurulu | Dergi Hakkında | İçindekiler | Arşiv | Yayın Arama | Yazarlara Bilgi | E-Posta ]