Akciğer kanseri dünya genelinde erkeklerde sık görülen, kadınlarda insidansı düşük olmakla birlikte erkeklere kıyasla daha hızlı artan bir kanser tipidir
7. Ülkemizde erkek/kadın oranının 9/1 civarında olduğu
11,12 ve yıllar içinde kadın oranında bir artış görülmediği belirtilmiştir
13. Çalışmamızda E/K oranının 6.3/1 olduğunu ve kadın olgu sayısının yıllar içinde belirgin değişiklik göstermediğini tespit ettik. Polonya'da yapılan bir araştırmada ise akciğer Ca insidansının son dekatta kadınlarda arttığı bildirilmiştir
14. Aynı araştırmacının 1995-1998 yılları arasında 20561 akciğer Ca'lıyı incelediği çalışmasında erkek/kadın oranı 6/1 olarak bildirilmiştir
15. Danimarka'da yapılan 97281 olguluk bir araştırmada, akciğer Ca'nın kadınlardaki insidansının 1960'lı yıllardan itibaren her 5 sene için %20 artış gösterdiği saptanmıştır
16. Çalışmamızda kadın olgu sayısının artmamasının nedeni sigara içiminin yıllar içinde azalması sonucu olabilir.
Erkek ve kadınların akciğer kanseri gelişme riski açısından farklı olmasında en önemli faktör, sigara içimindeki farklılıktır. Ülkemizde sigara içme oranı erkeklerde %63, kadınlarda %24'tür 17. Çalışma-mızda kadın olgu sayısının az olmasına rağmen, 2.periyotta sigara içen olgu sayısında azalma gözlenmesi yıllar içinde sigara içme alışkanlığının değişebileceğini, böylece de Ca insidansında azalma olabileceğini düşündürmektedir. Amerika'da yapılan bir çalışmada 1920'li yıllarda doğan erkeklerde sigara içimine bağlı akciğer Ca gelişiminin kadınlardan daha fazla olduğu, ancak gençlerde sigara içme prevalansının kadınlarda ve erkeklerde benzer olması nedeni ile Ca'lı kadın/erkek oranının eşitlenebileceği bildirilmektedir 18.
Primer akciğer Ca en sık 40-70 yaşları arasında görülmektedir 19. Olgularımız %70 civarı bu yaş sınırlarında olmakla birlikte, en genç olgunun 30, en yaşlı olgunun ise 88 yaşında olduğunu gördük. Koyi ve arkadaşlarının 364 olguyu inceledikleri çalışmalarında erkeklerde ortalama yaş 69.8, kadınlarda 68,1 ve en genç olgunun 23, en yaşlı olgunun ise 96 yaşında olduğu belirtilmiştir 20.
Histolojik tiplerin yıllar içindeki değişimi incelendiğinde, dünya genelinde farklı sonuçların olduğu gözlenmektedir. Hatcher ve arkadaşlarının çalışmasında 1979-1998 yılları arasında erkeklerde AK'nın giderek arttığı, KHK ve EK'nın azaldığı, kadınlarda ise her üç histolojik tipin arttığı bildirilirken 21, başka bir çalışmada 1959-1991 yılları arasında AK'nın erkeklerde 10 kat, kadınlarda 17 kat artarak Amerika'da en sık gözlenen Ca tipi olarak öne çıktığı belirtilmiştir 22. İskoçya'da önceleri sigara içenlerde birinci sıklıkta EK, ikinci sıklıkta KHK görüldüğü, 1973'ten 1996'ya gelindiğinde EK, KHK ve BHK oranlarının sabit kaldığı ve AK'nin giderek artarak her iki cinsiyette EK'dan sonra ikinci sıraya yerleştiği bildirilmiştir 23. AK tanısındaki bu artış 1970'li yıllardan itibaren fiberoptik bronkoskopi ve ince iğne aspirasyon biyopsisi gibi tanı yöntemlerinin kullanılmaya başlanması ve patolojik inceleme yön-temlerinin daha gelişmiş olmasına bağlanmaktadır 22. Çalışmamızda 1994-2004 yılları arasında erkeklerde AK'nın ikinci periyotta %50 oranında arttığı, ancak yine de erkeklerde en sık görülen Ca tipinin EK olduğunu, kadınlarda ise her iki periyotta AK'nın birinci sıklıkta görüldüğünü ve diğer Ca tiplerinin sayısının fazla değişmediğini tespit ettik.
Hücre tiplerindeki dağılım büyük oranda sigara içme oranı ile ilişkilidir. Köktürk ve arkadaşlarının 11 çalışmasında erkeklerde aktif sigara içicilik oranı %73,6 olarak bildirilirken, bizim çalışmamızda bu oran %68.5 olarak tespit edilmiştir. İkinci periyotta erkeklerde sigara içme oranını yaklaşık %50 civarında artarken, kadınlarda aktif sigara içen olgu sayısının azaldığı gözlenmiştir. Sigara içimi ile direkt ilişkili olan EK'nın erkeklerde sık görülmesi doğaldır, ancak dikkati çeken bir nokta erkeklerde AK'nın ikinci periyotta belirgin artış göstermesi ve AK tanısı konmuş erkeklerin büyük çoğunluğunun kadınların aksine aktif sigara içicisi olmalarıdır. Kadınlarda ikinci periyotta sigara içme alışkanlığının azaldığı ve en sık gözlenen Ca tipinin her iki periyotta AK olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular 116 akcier Ca'lı kadın olgunun incelendiği araştırmanın sonuçları ile uyumlu bulunmuştur. Bu çalışmada olguların %75'inin sigara içmediği ve en sık görülen Ca tipinin %40.8 oranı ile AK olduğu saptanmıştır 24.
Sonuç olarak, yıllar içinde sigara içme oranının erkeklerde arttığı, olgu sayımızın az olması nedeniyle genel bir sonucu göstermemekle birlikte kadınlarda azaldığı ve gözlenen hücre tiplerinin sigara içimi ile uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Ancak AK'nın beklenenin tersine sigara içen erkeklerde artış göstermesi, AK gelişiminde başka risk faktörlerinin araştırılması gerekliliğini gündeme getirmektedir.
)
)
)
)
