Bu araştırmada elde edilen ortalama laktasyon süt verimi değeri (641.58 kg), bazı araştırmacılar
7,8,9,10 tarafından aynı ırk için tespit edilen ortalama laktasyon süt verimi (918,0 kg, 1902,1 kg, 1175 kg, 675,3 kg) değerlerinden düşük, Özlütürk
3’ ün aynı ırk için bildirdiği değerden (615,9 kg) yüksek bulunmuştur.
Araştırmada tespit edilen laktasyon süt veriminin bazı araştırma bulgularından düşük olması, araştırma materyalinin açık besi şartlarında yetiştirilmesi ve bu nedenle yaz ve kış iklimsel çevre şartlarına direkt olarak maruz kalması ve farklı bakım ve besleme şartlarından kaynaklandığı sanılmaktadır.
Bu araştırmadaki DAK sığırları için ortalama laktasyon süresi 160.00 ± 30.00 gün olarak tespit edilmiştir. Elde edilen bu değer, Batu6 nun DAK ırkı için bulmuş olduğu ortalama laktasyon süresi (150 gün) değerine uymaktadır.
Bu çalışmada elde edilen ortalama laktasyon süresi (160.00 gün) kimi araştırmacıların7,8,9, aynı ırkı için tespit ettikleri ortalama laktasyon süresi (193.5 gün, 235 gün, ve 249,4 gün) değerlerinden düşük, Özlütürk3 ün aynı ırk için bulduğu değer (158,8 gün) ve İlaslan10’ın aynı ırkı için bulduğu değer (160,15 gün) ile benzerdir.
Araştırmada DAK ineklerinde süt yağı oranı % 4.9, yağ verimi ise 17.20 kg. olarak tespit edilmiştir. Araştırmada elde edilen süt yağı oranı, Özlütürk3 ün DAK ırkı için bildirdiği (%4.83) değere yakın, Kendir11’in Boz ırk x Montafon melezi sığırlarda tespit etiği yağ oranı (%3.805) değerinden yüksek ve ortalama yağ verimi (73.755kg) değerinden düşük bulunmuştur. Bu farklılıkların genotip, çevre şartları, bakım ve besleme, farklılıklarından kaynaklanmış olabileceği sanılmaktadır.
Beden ölçülerinin alınması, hayvanların beden yapıları hakkında fikir edinmek, ırk özelliklerini araştırmak ve soy kütüklerine kaydetmek amacıyla kullanılır. Beden ölçüleri yaş, cinsiyet, doğum tipi, genotip ve beslenme şekli gibi faktörlerin etkisi altındadır4,5,13.
Bu araştırmada DAK sığırlarında hesaplanan ortalama cidago yüksekliği değeri (111.73), kimi araştırmacıların6,14,15,17 aynı ırk için tespit ettikleri (115,5 cm,115 cm, 116,5 cm ve 117cm) ortalama cidago yüksekliği değerinden düşük, Özlütürk3’un aynı ırk için bildirdiği (107 cm) ortalama cidago yüksekliği değerlerinden yüksek, İlaslan10’ın aynı ırk için tespit ettiği (112.75 cm) ortalama cidago yüksekliği değerine ise benzer bulunmuştur.
Araştırmamızda DAK sığırları için tespit ettiğimiz ortalama beden uzunluğu değeri (131,55 cm), Özlütürk3,Batu16’nun aynı ırk için tespit ettikleri ortalama beden uzunluğu (121 cm, 126 cm,) değerlerinden yüksek, İlaslan10’ın aynı ırk için tespit ettiği ortalama beden uzunluğu (130,90 cm) değerine benzer bulunmuştur.
Bu çalışmada tespit edilen göğüs çevresi ortalaması (153,30 cm), İlaslan10’ın aynı ırk için bildirdiği ortalama göğüs çevresi (151 cm) değerinden yüksek, Batu6,ve Sürücü1,nün aynı ırk için bildirdikleri (157cm ve 161,5cm) değerlerinden düşük bulunmuştur.
DAK sığırlarında ön incik çevresi için bulmuş olduğumuz ortalama değer (15,36 cm ), kimi araştırmacıların6,15 aynı ırk için elde ettikleri (15,5cm, 15,0cm) ön incik çevresi değerleri ile uyum içerisindedir.
Her ırkın belli yaşlarda kazanması gereken veya ulaşması zorunlu bulunan bir beden ağırlığı vardır. Beden ağırlığını hayvanın yaşı, bakım, besleme ve iklim şartları etkilemektedir4,13.
Bu araştırmada DAK sığırlarında tespit edilen ortalama beden ağırlığı değeri (229.86 kg); bu ırk için bildirilen beden ağırlığı değeri ile uyumlu ve İlaslan10’ın aynı ırkı için tespit ettiği (233.50 kg) değerden düşük bulunmuştur.
Buzağı doğum ağırlığına cinsiyet, Ananın yaşı, babanın etkisi, doğum tipi, gebelik süresi, bakım ve besleme gibi faktörler etkilidir13,19.
Bu çalışmada tespit edilen ortalama buzağı doğum ağırlığı değeri ( 14.08 kg ); Arıtürk8, İlaslan10, Arıtürk ve Budak21, Ulutaş ve Akbulut22, Ulutaş ve Ark.23’nın aynı ırk buzağılarında tespit ettikleri ortalama buzağı ağırlığı (17.4 kg, 18.50 kg, 19.38 kg, 15.5 kg ve 17.5kg) değerlerinden düşük ve Yüce25’nin aynı ırk için bulduğu buzağı doğum ağırlığı değerine (14.0 kg) benzer bulunmuştur.
Bulduğumuz doğum ağırlığı değerinin çoğu araştırma bulgularından düşük çıkması hayvanların serbest dolaşım sistemi içerisinde olumsuz çevre koşullarına maruz kalmaları ve yetersiz beslenmelerine bağlanabilir.
Yaşama gücünü ırk, cinsiyet, doğum ağırlığı, doğum tipi, bakım, besleme ve doğum mevsimi gibi faktörler etkilemektedir4.
Bu araştırmada DAK buzağılarında tespit ettiğimiz yaşama gücü değeri (%85) İlaslan10’ın aynı ırk buzağılarında tespit ettiği değere (% 87,2) benzer bulunmuştur.
Araştırmamızda tespit edilen sonuçlar Doğu Anadolu bölgesinde sayısal olarak önemli bir yer tutan DAK ırkının verimlerinin istenilen düzeyde olmadığını göstermektedir. Bu bulgular ışığında, DAK sığır yetiştiriciliğini iyileştirmeye yönelik çabalar bölgesel planlamalar çerçevesinde yürütülmeli, damızlık ve yem üretimi başta olmak üzere genetik ıslah ve çevresel iyileştirmeler ile kaliteye yönelik uygulamalar bir arada ele alınmalıdır. İncelenen vücut ölçülerinden, beden uzunluğu, cidago yüksekliği ve göğüs çevresi özellikleri arasındaki korelasyonların pozitif ve yüksek düzeyde önemli bulunması, ayrıca bu ölçülerin hepsinin beden ağırlığı ile de pozitif ve yüksek düzeyde önemli (p< 0.01) olarak saptanması, bu yönde yapılacak seleksiyon çalışmaları için olumlu bir sonuçtur.
Yukarıda bahis edilen şartlar yerine getirildiği taktirde DAK ırkının, Elazığ ve tüm Doğu Anadolu şartlarında yetiştirilmeye uygun bir ırk olduğu kanaatine varılmıştır