Araştırmanın materyalini yaklaşık bir yaşında, klinikman sağlıklı, montofon ırkı, 48 baş besi tosunu oluşturmuştur. Araştırmada kullanılan hayvanlar her grupta 12 hayvan olmak üzere 4 gruba (A, B, C ve D) ayrılmıştır. A grubundaki sığırlara sadece şap aşısı, B grubundaki sığırlara şap aşısı + aşılama sırası ve sonrası 3. günde C vitamini, C grubundaki sığırlara şap aşısı + aşılama sırasında AD
3E vitamini, D grubundaki sığırlara ise şap aşısı + aşılama sırası ve sonrası 3. günde C vitamini + aşılama sırasında AD
3E vitamini uygulanmıştır.
Besi hayvanlarına Şap Enstitüsü’nün ürettiği trivalan şap aşısı (Tip A, O ve Asia 1) gerdan bölgesine sc uygulanmıştır. AD3E vitamini uygulanan sığırlara Adevilin* 2ml/100 kg CA ve C vitamini uygulanan hayvanlara Vit Ce** 10ml/100 kg CA dozunda uygulanmıştır.
Araştırma, klinik ve laboratuvar muayeneleri olmak üzere iki safhada yürütülmüştür.
2.1. Klinik Muayeneler
Tüm hayvanların aşılama öncesi, aşılama sonrası 3., 14. ve 21. günlerde olmak üzere toplam dört kez
klinik muayeneleri yapılmıştır. Yapılan klinik muayenelerde vücut sıcaklığı, kalp frekansı, solunum frekansı ve rumen hareketleri ile özellikle lenf yumruları, görülebilen mukoza ve konjunktivalar, tırnak araları kontrol edilmiştir 5, 17.
2.2. Laboratuvar Muayeneleri
2.2.1. Hematolojik Muayeneler
Hematolojik muayenelerden; formül lökosit, total lökosit sayımı (akyuvar sulandırma pipeti ile), hematokrit değer (mikro yöntem ile) ve hemoglobin miktarı tayini (asit hematin yöntemi= Sahli yöntemi ile) yapılmıştır 27.
2.2.2. Antioksidan Vitamin Düzeyleri Tayini
Serum örneklerinde A vitamini ve β-karoten tayinleri Suziki ve Katoh’un bildirdikleri 22 UV-Spektrofotometrik metotla, C vitamini düzeyleri fosfotungustat metodu kullanılarak kolorimetrik olarak 8 ve E vitamini düzeyleri Martinek yöntemiyle 10 spektrofotometrik olarak yapılmıştır.
2.2.3. Antioksidan Enzim Aktiviteleri Tayini
Eritrosit katalaz aktivitesi ölçümü Aebi metodu 1 ile, eritrosit hemolizat süper oksit dismutaz (SOD) aktivitesi Randox Firmasının enzimatik metoduna göre çalışan RANSOD 13 adlı ticari kiti ile, eritrosit glutathion peroksidaz (GSH-Px) aktivitesi ölçümü Beutler metodu 4, plazma lipit peroksit (malondialdehit, MDA) düzeylerinin ölçümü ise Satoh 19 ve Yogi 26 tarafından modifiye edilen yönteme göre spektrofotometrik olarak yapılmıştır.
İstatistiki hesaplamalar SPSS Ms Windows Release 10.0 bilgisayar programı kullanılarak, gruplar arası farklılığın istatistiksel önemliliği varyans analizi yöntemiyle Duncan testine göre ve grup içi günler arasındaki farklılıkların istatistiksel önemliliği ise t-testi (paired) kullanılarak yapılmıştır.
)
)
)
)
)
)
)
)
