Taşbaş
6; tavuk, horoz ve hindilerde duodenum’un “U” harfi şeklinde bir kıvrım yaptığını bildirmiştir. Bıldırcınlarda da duodenum’un “U” şeklinde bir kıvrım yaptığı tespit edilmiştir. Dursun
3 duodenumun ortalama uzunluğunu tavukta 20-37cm, kazda 40-50 cm, ördekte 20-40 cm, güvercinde 10-12cm kadar olduğunu bildirmiştir. Bıldırcınlarda ise duodenum uzunluğunun ortalama 19.8 cm olduğu belirlenmiştir. Dursun
3 duodenum çapının ortalama değerlerinin tavukta 0.7-1.0 cm, kazda 1.0-1.5 cm, ördekte 0.5-1.0 cm, güvercinde ise 0.3-0.5 cm olduğunu bildirmiştir. Bıldırcınlarda duodenumun çapı ortalama 0.928 cm olarak belirlenmiştir.
Taşbaş 6, Doğuer ve Erençin 7, Dursun 3 ve Özdemir ve ark. 8 evcil kanatlılarda pancreas’ın lobus pancreatis dorsalis, lobus pancreatis ventralis ve lobus pancreatis splenalis olmak üzere 3 loptan oluştuğunu; Bailey ve ark. 9 nadir olarak bazı kuş türlerinde lobus pancreatis dorsalis ve lobus pancreatis ventralis olmak üzere 2 lop bulunduğu ve Paik ve ark. 10 ise pancreas’ın dorsal, ventral, tertius ve splenius olmak üzere 4 loptan oluştuğunu bildirmişlerdir. İncelenen bıldırcınlarda Paik ve ark. 10 tarafından ve Nomina Anatomica Avium 5’da bildirildiği gibi pancreas’ın 4 loptan oluştuğu tespit edilmiştir. Ayrıca pancreas’ın akıtıcı kanalları olan ductus pancreaticus’ların Özdemir ve ark. 8 saksağanda, Şimşek ve ark. 11 şahinde ve Liu ve ark. 12 ördekte 2 adet olduğu ve bu kanalların flexura duodeni yakınında lobus pancreatis ventralis’ten çıktığını belirtmiştir. Bu bilgilerin aksine bıldırcınlarda ductus pancreaticus’ların lobus pancreatis tertius’tan flexura duodenojejunalis yakınından köken aldığı ve 3 adet olduğu belirlenmiştir.
Bloom ve Fawcett 13, Slack 14, endokrin adacıkların asinuslar arasına rastgele dağılmış, damarlardan zengin, retiküler bağdokuyla çevrelenmiş, küçük ve büyük, genellikle yuvarlak ya da oval şekilli adacıklar olduğunu ve Özdamar 15 da toplam pancreas kütlesinin %1-3’ünü oluşturduğunu bildirmişlerdir. Bıldırcın pancreas’ındaki endokrin adacıklarının literatürde bildirilenler ile benzer yapıda olduğu ve pancreas’ın yaklaşık %1-2’lik bir kısmını oluşturduğu tespit edilmiştir.
Motta ve ark. 16, tek katlı kübik epitel içeren intralobuler kanallarla, prizmatik epitel hücreli interlobuler kanalların etrafı elastik ipliklerden zengin olduğunu ve bu kanalların lamina propriyalarında bazen bez benzeri yapılar bulunabildiğini bildirmiştir. Gülmez 17, kaz pancreas’ında interlobuler kanalların başlangıcından itibaren akıtıcı kanalların bağdokularında sentro-asiner hücreleri bulunan asinus benzeri bezlerin olduğunu, bu bezlerin kendilerine has interkalat, intralobuler ve interlobuler kanalcıklarının bulunduğunu bildirmektedir. Çalışmada, bıldırcındaki akıtıcı kanalların bağ dokusunda bez benzeri yapılar saptanmamıştır.
Bloom ve Fawcet 13, Tanyolaç 18, Gülmez 17 asinus lumeninde görülen sentro-asiner hücrelerin memeli pancreaslarında bol miktarda bulunduğunu, kanatlı hayvanlardan tavukta bulunmadığı, kazda ise az da olsa rastlandığı bildirilmektedir. Çalışmadaki bulgular Bloom ve Fawcet 13, Tanyolaç 18, Gülmez 17’in bulgularıyla paralellik göstermektedir.