Taşbaş
7 tavuk ve hindi karaciğerleri üzerine yaptığı araştırmada, tavukların büyük çoğunluğunda lobus sinister hepatis’in lobus dexter hepatis’den daha hacimli, hindilerde ise her iki lobun hemen hemen eşit olduğunu, Klasing
8 kuşlarda her iki lobun hemen hemen eşit olduğunu, Nickel
2 evcil kuşlarda, Denbow
9 hindilerde, Taşçı ve ark.
10 şahin’de lobus dexter hepatis’in lobus sinister hepatis’ten daha büyük olduğunu bildirmişlerdir. Yapılan araştırmada, bıldırcınlarda lobus dexter hepatis, lobus sinister hepatis’den daha büyüktü.
Taşbaş 7, tavuk, horoz ve hindilerde Denbow 9 evcil kuş ve hindilerde lobus dexter hepatis’in tek parça halinde olduğunu, lobus sinister hepatis’in ise pars medialis ve pars lateralis olarak sekunder loplara ayrıldığını bildirmişlerdir. Loplanma bakımından bıldırcın karaciğeri tavuk, horoz ve hindiyle benzerlik göstermektedir.
Nickel 2 ördek ve kazlarda lobus dexter hepatis’in lobus sinister hepatis’ten belirgin derecede uzun olduğunu bildirmiştir. Bıldırcınlarda her iki lop hemen hemen eşit uzunluktaydı.
Karaciğerin ortalama ağırlığının deniz martılarında 9-12 gr. 11, güvercinlerde 8-10.5 gr. olduğu belirtilmiştir. Yapılan çalışmada bıldırcınlardaki ortalama ağırlığın 3 gr. olduğu saptanmıştır.
Muhabbet kuşu, papağan 8, beç tavuğu, güvercin ve devekuşu ve gibi bazı kanatlı hayvanlarda safra kesesinin bulunmadığı 3,9,12 bildirilmiştir. Bıldırcınlarda safra kesesi bulunmaktaydı.
Taşbaş 7 safra kesesinin tavuklarda iğ şeklinde, Nickel 2 ise evcil kuşlarda armut şeklinde olduğunu bildirmişlerdir. Çalışmada, safra kesesinin tavuklara benzer şekilde iğ şeklinde olduğu gözlendi.
Tavuk, hindi 7, ördek ve kazlarda 13 safra kesesinin sağ lop üzerinde facies visceralis’in orta kısmında olduğu ve caudal kenara ulaşamadığı bildirilmiştir. Bıldırcınlarda safra kesesi daha ventralde lokalize olmuştu ve caudal kenarı aşmıştı.
Taşbaş 7, tavuk, horoz ve hindilerde sağ lobun tek parça olduğu halde sol lobun ise lateral ve medial olmak üzere sekunder loplara ayrılmış olduğunu bildirmiştir. Çalışma sonuçlarımız Taşbaş 7’ın bulguları ile uyumludur.
Karaciğerde septum interlobaris’in ve lopçukların bulunmaması, Kiernan aralığında dağınık olarak bulunan karaciğer üçlüsü (ductus biliferus, arteria hepatica ve vena interlobularisler) gibi histolojik özellikler 2,3,10 diğer kanatlı türleriyle benzerlik göstermekteydi.
Sonuç olarak; bıldırcınlarda karaciğerin anatomik ve histolojik özellikleri vurgulanmış, anatomik olarak kendine özgü bazı spesifik özellikler taşırken, histolojik yapısının diğer kanatlı türleriyle benzer olduğu tespit edilmiştir.