Sığırlarda kist dermoid, kalıcı pupillar membran, heterokromi, polikori, aniridi, iris kisti, iris, fundus ve koroidal koloboma, iriste diskolorasiyon, oküler fundusunun parsiyel albinizmi, kalıcı hyaloid arter, kalıtsal retinal displazi, oküler fundus hastalığı gibi kongenital malformasyonlar rapor edilmiştir
1-5.
Konjunktiva ve korneanın hastalıklarına sığırlarda sıkça karşılaşılmakta ve önemli ekonomik kayıplara neden olmaktadır1. Konjunktivitislerin yaz aylarında enzootik şekilde seyrettiği bildirilmiştir6. A avitaminozu, sürekli etkiyen irkiltici gazlar ve bulaşıcı hastalıklar hayvanları konjunktivitise predispoze duruma getirmektedir. Buzağılarda gıda allerjisi, rinderpest, şap, malignant katarral fever, mavidil, skrapie, mavi göz hastalığı, kolera, yalancı kuduz, tromboembolik meningoensefalitis, tuberküloz, listeriozis, borna hastalığı ve neonatal septisemi gibi hastalıkların konjunktivitislere neden olduğu idea edilmektedir1.
Sığırlarda katarral, yüzeysel ve derin purulent, parenşimatöz, endotelial ve ülseröz tipte keratitisler bildirilmiştir2,5-14. Bu hayvanlarda mekanik, şimik ve travmatik kökenli olanlar ile coryza gangrenosa bovum (CGB), A avitaminoz, infeksiyöz bovine keratokonjunktivitis (IBK), bulaşıcı agalaxia, thelezia ve steria gibi paraziter irkiltilerden ileri gelenler önemlidir7,9,12. Kornea apsesinde Streptococcus ve Staphylococcus gibi gram pozitif koklar ve daha az oranda fungal etkenler izole edilmiştir11.
Konjunktiva ve korneanın hastalıkları birbirlerini kolayca etkilemektedir. Sığırlarda keratokonjunktivitis şeklinde seyreden ve önemli ekonomik kayba neden olan hastalıkların başında IBK gelmektedir. Hastalığın klinik belirtilerin şiddeti üzerine, mikroorganizmaların virulansı, konakçının direnci, ırk predizpozisyonu ve sekunder faktörlerin etkili olduğu bildirilmiştir15,16. ABD'de 1984 yılında yapılan bir araştırmada IBK'nın yılda ülke ekonomisine 200 milyon dolar üzerinde bir kayba neden olduğu bildirilmiştir1.
Sığırlarda uveitisin; travma, immun bozukluklar, IBK, malignant katarral fever, california septisemia, endometritis, malignant lymphoma, endotoksemia gibi sistemik hastalıklarla, toksinler, idiopatik faktörler ve uveadaki tümöral oluşumlardan ileri gelebileceği bildirilmiştir2,5,6. Hastalık slajla beslenen sığırlarda da saptanmıştır5.
Sığırlarda CGB, tuberküloz, panoftalmia, neonatal septisemi, tromboembolik meningoensefalitis, kuduz, toxoplasmosis, listeriosis gibi hastalıkların oküler fundus yangılarına neden oldukları bildirilmiştir1,5,15,17-19. Fundus dejenerasyonlarının kalıtsal problemlerden, Dryopteris felix mas, Stypandra glauca, Locoweed gibi zehirli bitkilerin tüketilmesinde ve vitamin A ile tiamin yetersizliğinden kaynaklandığı saptanmıştır1,2,5,18.
Bulbus okülinin katmanlarının purulent karakterli yangısı olan panoftalmitis; piyemi, gourme, leucose, uveitis, iritis ve hipopion gibi iç ve bulbus okülinin kontüzyon ve travmaları, kornea yabancı cisimleri ve perfore yaraları ile keratitis ülseroza gibi dış nedenlerden kaynaklanmaktadır20,21.
Sığırların göz hastalıklarının ülkemizde önemli ekonomik kayıplara neden olduğu bilinmektedir. Ancak bu hastalıklarının bölgelere göre yaygınlığı ve çeşidi yeterli kadar araştırılmadığından oluşturduğu ekonomik kaybın boyutları tam olarak ortaya konulamamaktadır. Bu çalışmada Hatay yöresindeki sığırlarda görülen tüm göz hastalıklarının insidansı ortaya konularak sorunun boyutlarına dikkat çekilmesi amaçlandı.
)
)
)
)
)
)
